پیام فارس

آخرين مطالب

مناسک مردم فارس برای طلب باران در فارس؛

پای ادیبان به قهر آسمان باز شد/نقش خنده در طلب بارش از خداوند مقالات

  بزرگنمايي:

فارس آنلاین - شیراز- نباریدن باران و قهر آسمان با سرزمین پارس پای ادبا و نویسندگان را به این وادی هم باز کرده است.

 یکی از چهره هایی که در زمینه فرهنگ این بخش از ایران به ویژه جنوب کشور پژوهش ها و کتاب های ارزشمندی نگاشته ابوالقاسم فقیری است که در خصوص مراسم دعای باران درگوشه وکنار فارس به خبرنگار مهر می گوید: هریک از شهرها و روستاهای فارس برای طلب باران و پایان بی بارشی فرهنگ، آداب و رسومی دارند که در نوع خود کمتر شناخته شده است.
مناسک طلب باران در ممسنی؛«الله توبزن بارون/رزق عیال وارون»
نویسنده چندین عنوان کتاب در زمینه فولکلوریک می گوید: در شهرستان ممسنی هنگام بی بارانی بچه های هر روستا دسته 10، 20 نفری تشکیل می دهند وهرکدام دوسنگ به دست می گیرند وبه هم می زنند و می خوانند:«هدرسه آی هدرسه/هدرسه آی هدرسه/الله توبزن بارون/رزق عیال وارون».

نویسنده کتاب سه گانه قصه‌های مردم فارس می افزاید: آنگاه همگی به در خانه های روستا می روند و چیزی درخواست می کنند، صاحب خانه به اندازه تواناییش مقداری هیزم یا گندم یا برنج و یا پول به آنها می دهد، بچه ها هم به عنوان تشکر می گویند: خونه گچی، پر همه چی، اگر صاحب خانه چیزی به آنها نداد، می گویند: خونه گدا، هیچیمون نداد! یا خونه ای که خشکه، خشکه/پرش گی تیله مشکه/خونه ای که تنگه، تنگه/پرش چال پلنگه.
فقیری می گوید: اگر صاحب خانه روی بچه ها آب ریخت، این چنین می خوانند: «آبش دادی نونش بده/آبش دادی نونش بده» و یا: «ترم کردی خشکش کن/ترم کردی خشکش کن»، آنگاه سردسته بچه ها، چیزهای به دست آمده را می فروشد و خرما می خرد؛ در میان یکی از خرماها ریگی پنهان می کند. بچه ها هریک خرمایی برمی دارند. خرمایی که ریگ درآن پنهان است به هرکس برسد، بچه ها او را گرفته می زنند تا اینکه یکی ازبچه ها ضامن می شود و ضمانت می کند، می گوید: «اگر تا سه روز دیگر باران آمد که هیچ وگرنه حاضرم به جای او کتک بخورم»، بعد از سه روز اگر باران آمد که دیگر کتکی درکارنیست وگرنه ضامن را گرفته ومی زنند وباز هم مراسم دنبال می شود.
دعای باران در نی ریز فارس؛«شله شل شل بارون»
او درخصوص دعای باران در نی ریز فارس هم معتقد است: درنی ریز هنگام بی بارانی مراسمی به جای می آورند به نام «شله شل شل بارون»، انجام این مراسم بدین طریق است که سرشب یک نفر از ریش سفیدان محل به بچه ها حالی می کند که وقت شله شله است، بچه ها هم یکدیگر را خبر می کنند؛ عده ای با خود کیسه، بعضی ها زنگ «از همان زنگ هایی که به گردن گوسفند آویزان می کنند» چند نفری هم کاسه به دست سر دکه محل جمع می شوند، سپس درحالی که زنگ ها را به صدا درمی آورند درکوچه ها راه می افتند و به در خانه ها رفته واین طور می خوانند: «شله، شل شل بارون - ای خدا بده بارون- بارون نمی یاد بارون - از دست گنه بارون - گندم به زیر خاکه - از تشنگی هلاکه»، مصرع آخر را دومرتبه می خوانند.

فقیری که در قالب کتابی به سیری در ترانه‌های محلی پرداخته ادامه می دهد: معمولا صاحب خانه چیزی به آنها می دهد که به عنوان تشکرمی گویند: «یی خونه شربت قنده/که خدا درش نبنده» و اگر چیزی به آنها ندادند وگروه مایوس شدند چنین می خوانند: «کتمه وکتمه - انشاء اله خونت بتمه».
او می افزاید: چیزهای جمع آوری شده را می فروشند ومواد اولیه هلیم را می خرند و شب بعد درکنار مسجد محل دیگ هلیم را بارمی گذارند؛عده ای از اهالی پای دیگ می نشینند ودعا می خوانند تا هلیم پخته شود، اکثرا به عنوان تبرک ازاین هلیم می برندومی خورند. اگر هلیم تلخ و بدمزه شد مردم آن را بدشگون واگر خوشمزه شد آن را به فال نیک می گیرند ویقین دارند که به مرادشان که همان باران است می رسند.
دعای باران درقریه چاه انجیر سروستان؛ نمدپوشی و زنگ آویزی
نویسنده کتاب ارزشمند « باورهای سرزمین مادری ام» به باورها و آیین های خواست باران از خداوند در نقطه دیگری از استان فارس اشاره می کند و می افزاید: در «چاه انجیر» سروستان هنگام بی بارانی بچه ها جمع شده و یک نفر را که قادر به خنداندن دیگران باشد را انتخاب می کنند. ابتدا این شخص را نمدپوش می کنند که اگر روی او آب ریخته شود سرما نخورد. ریش وسبیل انبوهی هم برایش تهیه می بینند و دوتخت ملکی(نوعی گیوه) هم دوطرف سرش می بندند؛ بدین ترتیب معلوم است که وی چه ریختی به هم می زند، وی برچوبی بلند سوارمی شود. سرچوب زنگی آویزان است همچنین زنگی هم به گردن او می آویزند. بندی هم به سر چوب بسته که دنباله اش در دست یکی از اهالی است واین کار را به خاطر این انجام می دهند که او نگریزد، زیرا دایم این طرف وآن طرف حرکت می کند و قصد فراردارد. وی را پیرمرد می نامند و به درخانه ها می روند و به در هر خانه ای رسیدند از پیرمرد می پرسند: «ازکجامی آیی؟ - از مازندران- چی چی آوردی؟ - برف و باران - چندتا بچه داری؟- هزارتا- چندتاراآب برده ؟ - دویست تا»؛ و به او می خندند، دراین هنگام به روی اوآب می ریزند و بچه ها درحالی که به بالا می پرند اینطور می خوانند: «کوس، کوس کرونه/امید خدا بارونه/یکمن جوی داشتیم/سر تلی کاشتیم/خدا بده بارون/برای گله دارون».

فقیری ادامه می دهد: صاحب خانه دراین هنگام چیزی به اومی دهد و بدین ترتیب تمام آبادی را می گردند؛ چیزهای به دست آمده را فروخته انجیر می خرند، درمیان یکی از انجیرها ریگی پنهان می کنند وانجیرها را بین بچه ها تقسیم می کنند و چنین می گویند: «ما بچه های چاه انجیر/می خوریم خیلی انجیر/انجیر که نون نمی شه/بارون بیا همیشه/امید خدا می باره/برای مای بیچاره».
نویسنده کتاب «واسونک‌های شیرازی» در ادامه می افزاید: ریگ نصیب هرکس شد، بچه های دیگر شروع می کنند وی را زدن، تا این که یکی ضامن می شود می گوید: «تا سه روز دیگر باران می آید. اگر باران آمد که هیچ اگر نیامد این بار خدمت ضامن برسید و مراسم ادامه می یابد».
این در حالیست که استان فارس در سالهای گذشته شاهد کم بارانی و خشکسالی بی سابقه ای می باشد که در سال جاری هم این پدیده ادامه یافته و مردم، کشاورزان و فرهیختگان را نگران ساخته است.
  قصه‌های مردم فارس در سه مجلد، بازی‌های مردم فارس، آداب و رسوم نوروزی در فارس، سیری در ترانه‌های محلی، باورهای سرزمین مادری ام، عروسی در فارس و واسونک‌های شیرازی آثار او در حوزه فرهنگ فولکلور و کتاب‌های اجاق‌کور، خانه خانهٔ خودمان، با خودم در راه بارونی، ننه پیره زن و عمو نوروز، آهو بچهٔ خواب من، مردی که به حراج رفت و حکایاتی از کوچه ایام هفته داستان‌های منتشر شده ابوالقاسم فقیری هستند.

لینک کوتاه:
https://www.payamefars.ir/Fa/News/11785/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

عوارض مصرف بیش از اندازه برنج سفید

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به IBS هستند؟

مبادلات طلا ساماندهی می‌شود

وصول 110 هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی در سال گذشته

اتمام بررسی جداول لایحه بودجه 1403 در کمیسیون تلفیق

ابراز تاسف معاون وزیر صمت از کاهش عرضه محصولات پتروشیمی

هشدار وزارت کار: اخبار رسمی کالابرگ‌ را تنها از مراجع رسمی دنبال کنید

جریان مقاومت در مقیاس منطقه‌ای و جهانی فراگیر شده است

راه اندازی دبیرخانه مسابقات معماری و شهرسازی شهرداری شیراز

مسدود شدن کنارگذرهای رودخانه خشک شیراز

فرماندار شیراز: هنوز نرخ کرایه تاکسی کورسی 6000 تومان در شیراز قابلیت اجرایی ندارد

‌پلمب 3 منزل به دلیل فروش مواد مخدر در بافت قدیم شیراز

پیام تسلیت رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پی شهادت جانباز گرانقدر «سلمان کلیوند عباسی»

نشست هم‌اندیشی تشکل‌های ایثارگری با دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شد

پیوند اعضای یک بیمار آمبولی ریه و ایست کامل قلبی، برای نخستین بار در کشور

هشدار به خانم‌ها در استفاده از رُژ لب/ وجود مواد مضر و سمی

هفت هزار تن چای خارجی اموال تملیکی به مزایده گذاشته شد

خبر خوب برای کارگران؛ اخراج سخت شد

تیرخلاص به خودروی کارکرده

خطیر: استقلال انشاالله برای قهرمانی سوم در آسیا آماده می‌شود

بوشهر میزبان جشنواره موسیقی خلیج‌ فارس

خطیر:واگذاری استقلال بزرگ‌ترین اتفاق بعد از قهرمانی آسیا بود

منبع حماس: 30 افسر شاباک اسیر حماس هستند

همایش بین المللی تاریخ، فرهنگ و تمدن خلیج فارس برگزار می‌شود

علی خطیر: امروز بزرگ‌ترین اتفاق برای باشگاه استقلال بعد از قهرمانی آسیا رقم خورد

آمادگی مرکز هوش مصنوعی دانشگاه سلمان فارسی کازرون برای پردازش داده‌های گستردۀ علمی

صاعقه و بارش شدید تگرگ در شهرستان شیراز

بارش شدید تگرگ در شیراز /آمادگی تمام دستگاه‌های خدمات‌رسان

بارش باران رگباری در شیراز

جامعه المصطفی مولود مبارک انقلاب اسلامی است

جریان مقاومت، دل‌های مردم جهان را تسخیر کرده است

جمهوری اسلامی در بخش‌های مختلف هوایی محتاج هیچ کشوری نیست

هر مدرسه علمیه، اردوگاه امام زمان(عج) است/ جامعه المصطفی، مولود مبارک انقلاب اسلامی

فرودگاه بین المللی شیراز موفق به اخذ گواهینامه فرودگاهی از سازمان هواپیمایی کشوری شد

سیل در مسیر چَک‌چَک اردکان

کنارگذر‌های رودخانه خشک شیراز تا اطلاع ثانوی مسدود شدند/ شهروندان از تردد در حاشیه کنارگدر‌ها و رودخانه‌ها خودداری کنند

سپاه پاسداران با حمله موشکی و پهبادی به اسرائیل غاصب دنیا را متحیر کرد

مسابقات قرآن، عترت و نماز مدارس بیضا

‌کنارگذرهای رودخانه خشک شیراز تا اطلاع ثانوی مسدود شدند

قیمت طلا، قیمت دلار، قیمت سکه و قیمت ارز 5 اردیبهشت 1403

آمریکا: مذاکره مستقیم برجامی با ایران نداریم

مادر شهیدان «محمد حسن و محمدحسین نیرنگ» آسمانی شد

از علائم تا درمان سرطان تخمدان

هشدار آژانس بیماری‌های اروپا درباره کاهش واکسیناسیون کودکان

زارع‌پور: رفع فیلتر گوگل پلی یکی از دستور کارهای گروه تعیین مصادیق مجرمانه است

شاخص بورس در سطح دو میلیون و 300 هزار واحد ماند

تصویب افزایش سهمیه ایران در صندوق بین‌المللی پول

خلجی: در سدسازی به جایی رسیدیم که برای دیگر کشورها پروژه اجرا می‌کنیم

افزایش 17 برابری خرید شمش طلا در حراج مرکز مبادله

سبقت شکلات از طلا!