بزرگنمايي:

فارس آنلاین - زمین‌لرزه، این روزها به كابوس شهروندان خصوصا ساكنان كلانشهرها بدل شده است؛ اگرچه به ظاهر شاید سازه‌ها در شهرها مقاوم‌تر باشد اما در باطن ساختمان‌ها اغلب آسیب‌پذیر و غیرمقاوم بنا شده‌اند.
  علی‌رغم آنكه در یك دهه اخیر، تلا‌ش‌ها برای مقاوم‌سازی بناها بیش از گذشته مطرح بوده است اما دلایل زیادی برای نگرانی كارشناسان خصوصا در شهرهای بزرگ وجود دارد.
نگرانی‌های كارشناسان تنها معطوف به بافت‌های فرسوده و بعضا غیرقابل دسترس شهری در كلانشهرهایی نظیر شیراز نیست؛ استفاده از مصالح غیراستاندارد، كم توجهی ناظران به ساخت و سازهای استاندارد، نادیده گرفتن ضرورت‌های اولیه ساخت و ساز در مجتمع‌های بزرگ و ....
به لحاظ وقوع زمین‌لرزه در دوره‌های مختلف تاریخی و با توجه به شرایط جغرافیایی، استان فارس از استان‌های زلزله‌خیز كشور محسوب می‌شود و هنوز خاطره زلزله‌های مهیبی نظیر زلزله‌ی قیر و كارزین، از یادها پاك نشده است.
مدیركل مركز زمین شناسی و اكتشافات معدنی منطقه جنوب كشور   با اشاره به اینكه كل كشور ایران از لحاظ زمین شناسی در موقعیت تحت فشار قرار دارد، گفت: نسبت به آمار و اطلاعات سال‌های اخیر 20 درصد از زلزله های كشور در استان های فارس رخ می دهد.
طهمورث یوسفی بیان كرد: استان فارس بخشی از شبكه گسلی زاگرس محسوب می‌شود؛ گسلی كه از شرق به غرب فارس فراوانی بیشتری دارد.
به گفته‌ی این كارشناس، گسل كازرون - كره‌بس، گسل سروستان و ... از گسل‌های استان فارس به‌شمار می‌رود.
او افزود: زلرله‌های منطقه زاگرس فارس به دلیل شرایط زمین شناسی و وجود یك سازند زمین‌شناسی به اسم سری هرمز در عمق 10 كیلومتری این منطقه‌ی كه از تركیبات تخریبی نمك و گچ تشكیل شده است، می‌تواند شدت كمتری داشته باشد.
یوسفی خاطر نشان كرد: سازند سری هرمز حدود هزار متر ضخامت دارد كه روی پی سنگ زاگرس فارس قرارگرفته؛ این لایه كه از رسوبات شكل پذیر تشكیل شده باعث تعدیل انرژی زلزله به سطح شده و در هنگام وقوع زلزله بخشی از نیرو صرف تغییر شكل این سازند می‌شود.
مدیركل مركز زمین شناسی و اكتشافات معدنی منطقه جنوب كشور با بیان اینكه بخشی از شهر شیراز روی گسل قرار و روی یك دشت وسیع قرار گرفته است، گفت: در پوسته‌ی زمین گسل‌های زیادی وجود دارد و تنها راه مقابله با این پدیده، ساخت و ساز ایمن و استاندارد است.
یوسفی گفت: باتوجه به اینكه در زاگرس و استان فارس زلرله های زیادی رخ می دهد، اگر سازه های استاندارد با مصالح استاندارد و مهندسی ساز داشته باشیم در برابر زلزله های بزرگ هم مقاوم است.
همه باید از زلزله‌هایی كه حادث می‌شود درس بگیریم
عضو هیئت رئیسه‌ی نظام مهندسی استان فارس نیز با تاكید براینكه همه باید از زلزله‌هایی كه حادث می‌شود، درس بگیریم، افزود: اگر در استان فارس زلزله‌ای با قدرتی كه در كرمانشاه حادث شد اتفاق بیفتد، قطعا به اندازه آن منطقه‌ شاهد خرابی نخواهیم بود، اما این به آن معنا نیست كه شرایط ما خوب است.
مهرداد خواجه پور با تصریح اینكه كارفرمایان و مالكان باید مطالبه گر بوده و با قصد ساخت یك بنای مقاوم، كار كنند نه به قصد كسب سود! یادآور شد: قریب به 20 سال پیش قانون نظام مهندسی و كنترل اجرای ساختمان تصویب شد و از آن زمان تاكنون روند ساخت و ساز‌ها خوب شده است.
عضو هیئت رئیسه نظام مهندسی فارس گفت: برای داشتن یك سازه مقاوم و استاندارد باید یك چرخه كه شامل طراح مناسب، مهندس محاسب، مجری، ناظر، استفاده از كارگر ماهر و مصالح استاندارد است، رعایت شود.
خواجه‌پور ناظر را برای ساختمان به برج مراقبت و مجری را به خلبان تشبیه و اضافه كرد: چند سالی است كه مجری‌ذیصلاح از این چرخه حذف شده است؛ این یعنی اكنون ما خدمات مهندسی را در ساخت و سازها به شكل ناقص اجرا می‌كنیم.
وی گفت: امروزه ساختمان از یك كالای فنی به یك كالای سرمایه‌ایی تبدیل و صنعت ساخت و ساز از دست مهندسان و متخصان خارج شده و قسمت اعظم آن دست بساز بفروش‌ها است.
خواجه پور با اشاره به اینكه در زمینه تربیت كارگر ماهر كوتاهی شده است، گفت: باید به این نكته توجه داشت كه این كارگر ماهر است كه ساختمان را می سازد نه مهندس.
وی با بیان اینكه فارس به لحاظ اقدامات علمی و فنی نظام مهندسی استان پیشتاز معرفی شده است، ابراز امیدواری كرد كه شیراز بخاطر وجود پتانسیل قوی علمی و بستر خوب نظام مهندسی از نظر فنی از شرایط خوبی برخوردار بوده باشد.
خواجه‌پور گفت: سازمان نظام مهندسی برای اولین بار در کشور برای صنف آهن فروشان، كلاس های آموزشی برگزار كرده و برای بقیه اصناف، مردم و مالكین هم برنامه های آموزشی در نظر دارد.
عضو هیئت رئیسه نظام مهندسی فارس با اشاره به اینکه برای مصالح استاندار اجباری تدوین نشده است گفت: چرا باید مصالح غیر استاندارد در بازار وجود داشته باشد که باعث كاهش تولید مصالح استاندار و وارد شدن ضرر مالی و جانی به افراد شود.
خواجه‌پور با تصریح اینكه در زمان وقوع حوادثی نظیر زلزله مهمترین تخریب‌ها در ساختمان، تخریب دیوار، نما، دیوارهای محوطه و افتادن قطعات است، گفت: هنگام وقوع زلزله بیشترین خسارت به بافت‌های فرسوده و نوسازی و مقاوم‌سازی نشده، وارد می شود.
این عضو سازمان نظام مهندسی ساختمان گفت: با بستر سازی مناسب و تشویق مردم باید از وقوع مشكلات احتمالی در زمان وقایع طبیعی پیشگیری شود؛ باید مكان هایی برای امداد و اسكان در نقاط حادثه‌خیز پیش‌بینی شود.
خواجه‌پور فارس را یكی از زلزله خیزترین استان‌های كشور معرفی و اضافه كرد: بیمارستان ها و مراکز نظامی از مکان هایی است که باید دارای خدمات بی وقفه باشند لذا باید به لحاظ ایمنی و استقامت در شرایطی ایده‌آل قرار داشته باشند.
مسكن مهر شیراز مقاوم است
رئیس اداره راه و شهرسازی شیراز نیز در رابطه با مسكن مهر شهرك مهر امام رضا(ع) مدعی شد كه ساختمان‌های این شهرك براساس آئین‌نامه‌ی 2800 و مقررات ملی ساختمان احداث شده است.
محمدمهدی عبداللهی افزود با بیان اینكه مسكن مهر امام رضا(ع) به استفاده از فناوری نوین احداث شده و اسكلت ساختمان‌ها از نوع ای سی اف است، گفت: در این سازه تمام دیوارها با تسمه‌ها و نبشی‌هایی به صورت افقی و عمودی مهار شده و در برابر زلزله مستحكم است.
رئیس اداره راه و شهرسازی شیراز درخصوص سیستم ای سی اف نیز توضیح داد: در این سیستم اكثر دیوار‌ها باربر بوده و به صورت میان قاب عمل می‌كند؛ به همین دلیل است كه این دیوارها در خود صفحه ایی جایگزین و ضد زلزله دارد و هیچ گونه نگرانی در رابطه با زلزله وجود نخواهد داشت.
به گزارش ایسنا، شهرك مهر امام رضا(ع) لپویی كه در قالب مسكن مهر احداث شده است حدود 5 هزار و 500 واحد مسكونی را در بر می‌گیرد.
واحدهای مسكن مهر در فارس مقاوم احداث شده است
مدیر كل بنیاد مسكن انقلاب اسلامی استان فارس نیز تاكید دارد كه عمده‌ی واحدهای مسكونی احداث شده در شهرهای با جمعیت زیر 25 هزار نفر كه این نهاد متولی آن بوده، مطابق آئین‌نامه 2800 و ضوابط مقررات ملی احداث شده است.
عطا‌الله زمانی تصریح كرد: در ساخت و ساز مسكن مهر در شهرهای زیر 25 هزار نفر بر لزوم رعایت كامل ضوابط و آئین‌نامه‌ها تاكید داشته‌ایم و با انتخاب مشاور و ناظرین مقیم در پروژه‌ها تلاش خود را بر تكمیل فرآیند نظارت مصروف كرده‌ایم.
وی با بیان اینكه در مناطق تحت نظارت این نهاد كه ساخت و سازها براساس ضوابط و مقررات آیین نامه های مربوطه احداث شده است، جای نگرانی نیست، گفت: باتوجه به اینكه از سال 87 اسكلت های آپارتمانی توسط برخی دستگا‌ه‌ها ساخته شده بود و از آن پس ادامه كار به ما تحویل داده شد، بنیاد مسكن نیز با مدیریت همان تعاونی ها كه در حال كار بودند، كار را ادامه داد.
مدیر كل بنیاد مسكن انقلاب اسلامی استان فارس همچنین گفت: به واسطه اینكه سالیان سال بنیاد مسكن به عنوان متولی اصلی، بازسازی و مقاوم سازی مسکن در روستاها را بر عهده دارد این اطمینان را می‌دهم كه واحدهای ساخته و مقاوم‌سازی شده در برابر زلزله‌هایی در حد معمول مقاوم است.
زمانی گفت: در حال حاضر تعداد حدود 680 ناظر و نزدیک به 57 دفتر نظام فنی روستایی در استان فارس کار نظارت برساخت و ساز واحدهایی که ازتسهیلات مقاوم سازی مسکن این بنیاد در روستاها و شهرهای زیر25هزارنفر استفاده می کنند را به عهده دارند.
  بی‌تردید اقدامات زیادی خصوصا در دو دهه‌ی اخیر با هدف مقاوم‌سازی و ایمن‌سازی ساختمان‌ها انجام شده است اما با توجه به هشدارهایی كه اداره كل استاندارد فارس در خصوص تداوم فعالیت كارگاه‌های تولید مصالح غیراستاندارد می‌دهد، احتمال بروز آسیب‌های جبران ناپذیر وجود دارد.
طی ماه‌های اخیر و براساس گزارش‌های اداره كل استاندارد فارس، چندین كارگاه تولید مصالح غیراستاندارد خصوصا میل‌گرد و نبشی كه از مصالح اصلی استفاده شده در بنای ساختمان محسوب می‌شود، در شیراز و سایر شهرستان‌های فارس شناسایی و پلمب شده است.
كارشناسان تاكید دارند كه لزوم آموزش بیشتر به مردم، ایجاد بسترهای مناسب برای رعایت چرخه‌ی ساخت و ساز مهندسی و اصولی و البته، نظارت دلسوزانه‌ی شهرداری‌ها و دیگر متولیان صدور مجوز و پایان‌كار، در تحكیم و ایمن‌سازی ساختمان‌ها تاثیر بسیاری دارد.
باید باور داشته باشیم كه هر آن امكان وقوع زلزله وجود دارد؛ با رعایت اصول ایمنی، جان خود و دیگران را از مخاطرات احتمالی حفظ كنیم.