بزرگنمايي:

فارس آنلاین - شیراز- میزگرد "زنگ خطر برای مطبوعات" روز یکشنبه با حضور مدیران و فعالان رسانه استان فارس در دفتر خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) برگزار شد.
بررسی راهکارهای خروج مطبوعات فارس از مشکلات اقتصادی فرارو دستور کار این میزگرد بود که با حضور مدیران مسئول روزنامه های عصرمردم، طلوع و نیم نگاه و سردبیر روزنامه تماشا، صاحب نظر و پیشکسوت مطبوعات استان و مدیر امور رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان فارس برگزار شد.
فعالان مطبوعاتی استان فارس معتقدند ‌کاهش اشتراک‌ نشریات از سوی اداره ها و دستگاه های دولتی و افزایش قیمت کالاهای اساسی مطبوعات همچون کاغذ و گسترش شبکه‌های اجتماعی به‌عنوان رقیب بی‌بدیل این رسانه‌ها، زنگ خطر را برای مطبوعات فارس به‌صدا در آورده و درصورت ادامه یافتن این وضعیت آنها گزینه ای جز تعطیلی فراروی خود نخواهند داشت.
در این میزگرد که با حضور خبرنگاران برخی خبرگزاری ها و روزنامه های استان فارس برگزار شد، راهکارهایی برای برون رفت از مشکلات فراروی مطبوعات مطرح شد.
این میزگرد پس از آن برگزار شد که مدیران هفت روزنامه چاپ شیراز با انتخاب تیترهای مشترک اعلام کردند که درصورت بی توجهی به رفع مشکلات اقتصادی آنها، در خطر تعطیلی قرار دارند.
هم اینک در شیراز هشت روزنامه شامل خبرجنوب، عصرمردم، نیم نگاه، سبحان، افسانه، تماشا، طلوع و شیرازنوین منتشر می شوند.
** حمایت از فرهنگ به معنای واقعی نیست
مدیرمسئول و صاحب‌امتیاز روزنامه عصر مردم در این نشست با بیان اینکه مطبوعات با مشکلات اقتصادی و قانونی و شرایط خاص جامعه دست به گریبان است، عنوان کرد: شرایط امروز اقتصادی عادی نیست که بتوانیم نیازمندی‌هایمان را ازطریق جذب آگهی رفع کنیم.
به گزارش ایرنا، محمد عسلی عنوان کرد: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از ابتدا تا امروز در ارتباط با چگونگی حمایت از مطبوعات در وضعیت آزمون و خطا بوده است و طرح ثابت و جامعی برای نظارت، مدیریت و حمایت از نشریات به طور کلی نداشته است.
وی تأکید کرد: از فرهنگ امروز تنها پوسته‌ای مانده و حمایت از آن به معنای واقعی نیست.
مدیرمسئول روزنامه عصرمردم با انتقاد از بودجه تعیین‌شده برای مطبوعات، گفت: بودجه‌ای که مجلس طی چهار سال گذشته برای مطبوعات تصویب کرده بود، در یک آزمون و خطا حیف و میل شد و تمام آن مبلغ بابت هزینه اشتراک از بین رفت و اشتراک نیز جز ضرر و زیان چیزی برای مطبوعات دربر نداشت و درمقابل افرادی از این موضوع سود کردند که با شرکت توزیعی که در تهران بود، مشارکت کردند و هماهنگ شدند.
عسلی افزود: سهم روزنامه عصر مردم از مبالغ دریافتی اشتراک‌ها از سهم توزیع‌کننده کمتر بوده است؛ درحالیکه هزینه‌های چاپ روزنامه چندین برابر آن است و امروز هزینه چاپ هر نسخه روزنامه معادل پنج هزار تومان است.
وی خاطرنشان کرد: مسئولان حوزه مطبوعات حتی در تقسیم بودجه نیز دچار افراط و تفریط است، برای نمونه زمانی روزنامه‌های دولتی 90درصد بودجه را به خود اختصاص می‌دادند، درصورتی که آن‌ها نباید از حمایتی ویژه برخوردار می شدند.
عسلی با بیان اینکه هم‌اکنون سقف حمایت از روزنامه‌ها براساس رتبه‌بندی‌ها 30 تا 150 میلیون است، بیان داشت: با آنکه این مبلغ تعیین‌شده و مشخص است سهم برخی روزنامه‌ها از این مبلغ معادل دو تا 10 میلیون تومان بوده است؛ زیرا وزارتخانه برای اختصاص آن با کمبود مالی مواجه شد.
وی با اشاره به تغییر بسیار زیاد هزینه‌های چاپ و نشر روزنامه طی سال‌های گذشته، گفت: اگر چهار سال قبل یک بند کاغذ 60 هزار تومان بود و در آن زمان برای یک سال 100 میلیون تومان یارانه به مطبوعات تعلق می‌گرفت، امروز هر بند کاغذ 130هزار تومان است و تنها 60 میلیون تومان به‌عنوان یارانه پرداخت می‌شود و این تناسب معکوس است؛ یعنی روزنامه‌ها باید مبلغی را نیز خودشان صرف کنند.
مدیر مسئول و صاحب‌امتیاز روزنامه عصر مردم افزود: با فرض ثابت ماندن قیمت ارز 4200 تومانی امیدی به کاهش قیمت کاغذ، زینک، مرکب و سایر تجهیزات نیست.
وی بیان کرد: برخی روزنامه‌های بخش خصوصی مانند پیش از انقلاب، از ابزارهایی متناسب با ذائقه جوانان استفاده می‌کنند و برای فروش بیشتر به زردنویسی روی‌ آورده‌اند؛ زیرا مطبوعات ناچارند با فضای مجازی در زمینه جذب مخاطب رقابت کنند، این در حالی است فضای مجازی با مطالب غیراخلاقی آلوده است؛ با این حساب چرا مطبوعات نباید حمایت شوند و چه کسی باید ما را حمایت کند؟
مدیر مسئول و صاحب امتیاز روزنامه عصر مردم بیان داشت: در زمینه رتبه‌بندی مطبوعات مشکلات و کمبودهایی وجود دارد؛ از جمله اینکه رتبه‌بندی مطبوعات با شاخص‌های کیفی صورت نمی‌گیرد، بلکه تنها سرمقاله در نظر گرفته می‌شود بدون آنکه دیگر ویژگی‌ها نیز در نظر گرفته شود.
این روزنامه‌نگار پیشکسوت با بیان اینکه تحریم‌ها به مطبوعات فشار بسیاری وارد کرده است، گفت: این بهای استقلال است و روزنامه‌ها تاکنون این بها را پرداخته‌اند و حال وقت آن رسیده که به توانمندی‌های آنان نگاه شود و متناسب با توانمندی‌های مطبوعات و برای ادامه حیات آن‌ها یارانه‌ای متناسب با افزایش قیمت‌ها و تورم اعطا شود.
** آن چه مطبوعات را زمین می زند اقتصاد نیست
سیروس رومی پیشکسوت و پژوهشگر تاریخ مطبوعات نیز در این نشست با بیان اینکه روزنامه نباید دست نیاز به سوی هر کسی دراز کند، گفت: روزنامه باید از زمان تأسیس، برای اقتصاد خود برنامه داشته باشد.
وی به مشکلات اقتصادی در بخش های مختلف کشور اشاره کرد و افزود: اینکه اقتصاد روزنامه امروز جوابگو نیست به شدت حس می شود؛ اما باید برای مدیریت این موضوع از قبل برنامه ریزی می شد.
وی در ادامه به رسالت مطبوعات و دیگر رسانه ها در زمینه انتشار اخبار و اطلاعات اشاره کرد و با رد این پیشنهاد برخی مدیران رسانه ها که انتشار اخبار و اطلاعات دستگاه ها در ازای دریافت هزینه آن صورت گیرد، گفت: روزنامه و روزنامه نگار در انتشار اخبار وظیفه دارند که باید وظیفه خود را نحو احسن انجام دهند.
رومی با یادآوری وضعیت مطبوعات به خصوص در حوزه تولید محتوا و جذب مخاطب در دوره قاجار بیان کرد: تولید محتوای بی کیفیت در مطبوعات به دلیل مسائل و مشکلات اقتصادی قابل قبول نیست و یک درد است.
وی ادامه داد: آن چیزی که مطبوعات را زمین می زند اقتصاد نیست، مطبوعات نباید از وظیفه اصلی خود خارج شوند.
رومی ادامه داد: روزنامه نگاران باید شجاع باشند و حرف بزنند و از این خوشحال نباشند که دهه ها فعالیت کنند و در این مدت تذکر قانونی به آنها داده نشده است.
روزنامه نگار پیشکسوت فارس در ادامه به مشکلات اقتصادی مطبوعات و ناامیدی آن ها از حل این مشکلات اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه روزنامه ها امید به وضع اقتصادی ندارند از روی ناچاری شاهد تعطیلی روزنامه ها خواهیم بود و هیچ فردی نیز برای این تعطیلی ها عزا نمی گیرد.
وی با انتقاد از بی برنامگی مطبوعات استان برای آینده خود به خصوص در زمینه شرایط اقتصادی گفت: این مساله باید مدنظر مدیران روزنامه ها باشد چرا که باید در این حوزه با برنامه گام برداشت.
این پژوهشگر تاریخ مطبوعات گفت: روزنامه نگار باید با مخاطب صادق باشد، اگر با مخاطب صادق بودیم یک روزنامه نگار خوب خواهیم بود.
** خرید روزنامه هزینه اضافی نیست
قائم مقام صاحب امتیاز و سردبیر روزنامه تماشا نیز در این نشست به موضوع تک فروشی روزنامه در کشور اشاره کرد و گفت: منبع اصلی درآمد روزنامه ها در کشورهای توسعه یافته تک فروشی است و با وجود گسترش روز افزون شبکه های اجتماعی، روزنامه ها در بسیاری از این کشورها تیراژ قبلی خود را دارند.
مهدی آماده افزود: در حال حاضر در ایران، بحث تک فروشی برای هیچ روزنامه ای به لحاظ اقتصادی بصرفه نیست.
وی ادامه داد: کتاب و روزنامه در سبد خرید خانواده های ایرانی جایگاهی ندارند و به همین دلیل روزنامه ها ناچار هستند از حمایت دولت برخوردار باشند.
سردبیر روزنامه تماشا افزود: روزنامه های استان فارس به ارگان های دولتی سرویس می دهند اما آنان حاضر نیستند هزینه ای پرداخت کنند، ارگانی مثل سازمان تبلیغات اسلامی می گوید پول خرید یک نسخه روزنامه را ندارد، آیا این سازمان بودجه فرهنگی ندارد؟
وی ادامه داد: بنیه اقتصادی روزنامه‌های استان فارس ضعیف شده و به همین دلیل محتوای تولید شده آنان به لحاظ کیفی پایین آمده است.
سردبیر روزنامه تماشا گفت: وظیفه ارگان های دولتی حمایت از روزنامه های استان است، مدیران دستگاه های اجرایی باید متوجه شوند خرید روزنامه هزینه اضافی نیست.
آماده یادآور شد: زمانی که شرایط اقتصادی خوب بود هزار و 500 تا دو هزار نسخه روزنامه به صورت رایگان توزیع می شد.
وی ادامه داد: ارگان ها و مدیرانی که بخواهند خرید روزنامه را هزینه اضافی بدانند انتظار نداشته باشند روزنامه ها اقدامات آنان را پوشش رسانه ای دهند.
** در عصر جدید ارتباطات، در دوران گذشته تنفس می کنیم
مدیر مسئول و صاحب امتیاز روزنامه طلوع در ادامه این میزگرد اقتصاد رسانه را موضوعی بااهمیت دانست که باید مورد توجه قرار گیرد و گفت: امروز مطبوعات استان فارس از همه جهت تحت فشار قرار دارند.
محمد مهدی جعفری زاده در ادامه افزود: رسانه های مکتوب از طرفی از سوی مردم تحت فشار قرار می گیرند و مطبوعات را با فضای مجازی که کاملاً آزادانه فعالیت می‌کنند و دروغ و راست را به هم می‌آمیزند مورد مقایسه قرار می دهند و مردم با این دید به مطبوعات نگاه می کنند که تنها پنج درصد از آزادی های فضای مجازی را ندارند و علاوه بر آن معذورات قانونی، اعتقادی،سیاسی و عرفی نیز دارند.
وی بر اینکه مطبوعات نمی تواند جامعه را به سمت بی اخلاقی سوق دهد تأکید و اظهار کرد: جامعه معتقد است که فضای مجازی در حال خارج کردن رسانه های مکتوب از صحنه است.
مدیر مسئول روزنامه طلوع با مطرح کردن این پرسش که چرا مطبوعات نیمی از آزادی های فضای مجازی را ندارند، ادامه داد: این سؤال را باید امروز قانون‌گذاران کشور و مجلس شورای اسلامی جواب دهد و اینکه چرا تاکنون قوانین را تغییر نداده و به روز نکردند و همچنان در عصر جدید ارتباطات در دوران گذشته تنفس می کنیم.
وی با اشاره به اینکه مطبوعات ایران در برخی مقاطع تاریخی با آزادی عمل بیشتری کار می کردند اضافه کرد: لازم است با پیشرفتهای جدید عصر کنونی آزادی های عرصه رسانه و مطبوعات بیشتر باشد تا با جذابیت های بیشتری بتوانیم کار کنیم.
جعفری زاده در بخش دیگری از سخنان خود عنوان کرد: مردم بر اساس نیازهای خود و جذابیت‌ها رسانه و مطبوعات مورد نظرشان را انتخاب می کنند.
وی نکته دوم جذب مخاطب را جذابیت عنوان کرد و افزود: قسمتی از جذابیت باطل و قسمتی حق است که مطبوعات کشور با قسمت باطل کاری ندارند؛ ولی قسمت حق آن نیازمند بازنگری در قوانین است و باید دست مطبوعات در این زمینه باز باشد تا بتواند مخاطب خود را در جامعه پیدا کند .
جعفری زاده با تأکید بر اینکه مطبوعات نباید به عنوان تشویش اذهان عمومی و... تحت فشار قرار گیرند، ادامه داد: اخبار تجمعات اخیر مردم کازرون در پنج روز ابتدایی ماجرا به گوش تمام جهان رسید و در حالی که این اعتراضات کاملا مسالمت آمیز بود در انعکاس این رویدادها با مشکلاتی روبرو بودیم.
مدیر مسئول و صاحب امتیاز روزنامه طلوع مشکلات پشت پرده مطبوعات بسیار زیاد دانست و بیان کرد: در دوره ای که دنیا اخبار را به صورت لحظه ای دریافت می کنند مطبوعات داخلی ما حق منعکس کردن آن را ندارند.
جعفری‌زاده با بیان اینکه اگه قرار است اقتصاد مطبوعات دولتی نباشد پس دخالت دولت و حکومت در این حوزه جایز نیست و باید اجازه دهند رسانه ها آزادانه مسائل را بررسی و تحلیل کنند، گفت: متأسفانه مطبوعات در حال حاضر دچار خود سانسوری شده اند که این وضعیت نیز محدودیت ها را افزایش داده است.
جعفری زاده در بخش دیگری از سخنان خود، پیشنهاد طرح شده در این میزگرد در زمینه ادغام مطبوعات و کاهش کمیت آنها را راه حل مناسبی ندانست و عنوان کرد: متاسفانه افزایش قیمت کاغذ در سالهای اخیر در کشور با هیچ نوع برنامه ریزی و پیش بینی اقتصادی قابل توجیح نبوده و با هیچ فرمول علمی نیزنمی توان آن را پیش بینی کرد.
** تعطیلی مطبوعات معادل گسترش نفوذ رسانه‌های دشمن است
مدیرمسئول روزنامه نیم‌نگاه نیز با بیان اینکه خبرگزاری ایرنا در استان فارس بسیار خوش درخشیده است و از مجموعه‌های رسانه‌ای فعال است، گفت: برگزاری این نشست می‌تواند باعث در دست گرفتن ابتکار عمل در رسیدگی به مشکلات مطبوعات باشد و در ادامه مفید فایده واقع شود.
ابراهیم عباسی افزود: ما در جنگ نرم که مهم‌ترین ابزار آن چه برای دفاع و چه برای حمله رسانه است، بد عمل کرده ایم.
وی عنوان کرد: امروز که در سوگ مطبوعات صحبت می‌کنیم، تنها از مشکل جامعه مطبوعاتی سخن نمی‌گوییم بلکه درباره مشکل جمهوری اسلامی ایران حرف می‌زنیم که تریبون‌های رسمی‌اش را از دست داده است.
عباسی افزود: صدا و سیما از سال 1372 قافیه را باخت و امروز حتی به‌عنوان رقیب شبکه‌های ماهواره‌ای نیز به‌شمار نمی‌رود، بنابراین وقتی صدا و سیما در این جنگ ضربه می‌خورد، مطبوعات محلی جای خود را دارند.
عباسی عنوان کرد: تعطیلی مطبوعات که دشواری هایی زیادی را برای اخذ مجوز طی کرده اند به‌مثابه گسترش حوزه نفوذ رسانه های دشمن است.
** پیگیری ها برای حل مشکلات مطبوعات
رئیس گروه امور رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس نیز در این نشست با بیان اینکه دغدغه اصلی ما در جامعه فرهنگ است، گفت: باور و نگاه امروز به فرهنگ تغییر کرده است و جای فرهنگ و اقتصاد عوض شده؛ نه تنها مطبوعات در این زمینه مشکلاتی دارند، بلکه خبرگزاری‌ها نیز دچار مشکل شده‌اند.
مهرداد جمشیدنژاد خاطرنشان کرد: اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس از دیرباز متوجه زنگ خطر مطبوعات شد و طی جلسات متعدد با اعضای خانه مطبوعات و استاندار فارس قول مساعدت‌هایی در این زمینه داده شده است.
در بخش دوم میزگرد زنگ خطر برای مطبوعات فارس، صاحب‌نظران به ارائه پیشنهاد‌هایی در خصوص برون‌رفت از معضل مطبوعات پرداختند.
** یک پیشنهاد: روزنامه‌های شیراز ادغام شوند
رومی پیشکسوت رسانه و تاریخ نگار مطبوعات استان فارس دراین باره گفت: مطبوعات باید درست تولید محتوا کنند و از خود یک برند بسازند.
وی تأکید کرد: همچنین روزنامه نگاران باید در مرحله اول شجاع باشند و از چیزی که می نویسند نترسند.
این پیشکسوت مطبوعات فارس به وجود هشت روزنامه در شیراز اشاره کرد و گفت: شیراز به هشت روزنامه نیاز ندارد، محتوای همه روزنامه های استان یکی شده و بی محتوایی مشکل روزنامه های استان است.
این پژوهشگر تاریخ مطبوعات افزود: باید روزنامه های استان با یکدیگر ادغام شوند و از این فاجعه عظیم خارج شویم، وجود دو یا سه روزنامه برای شیراز کافی است.
این پیشکسوت مطبوعات همچنین با انتقاد از فعالیت و عضویت همزمان فعالان رسانه‌ای در تشکل های مطبوعاتی مانند خانه مطبوعات و ... گفت: این عضویت همزمان موازی کاری است، باید بین این دو تشکل یکی را برگزید و از طریق آن مطالبات رسانه ها را دنبال کرد.
** ادارات باید بهای درج خبر را بپردازند
همچنین مدیرمسئول روزنامه عصر مردم بیان داشت: پیشنهاد ما برای حل معضل اقتصادی مطبوعات این است که قانونی وضع شود که هر اداره برای درج خبر مربوط، مشترک روزنامه‌ها باشد؛ در غیر این صورت روزنامه موظف به درج آن خبر نیست؛ زیرا درحال حاضر بسیاری از ادارات پس از درج خبر خود در روزنامه بهایی برای خرید آن پرداخت نمی‌کنند و از نسخه اینترنتی استفاده می‌کنند.
وی بیان کرد: در شرایط فعلی فقط آگهی می‌تواند روزنامه‌ها را نجات دهد؛ این در حالی است که اداره دادگستری اعلام کرده است که تا سه ماه آینده آگهی‌های خود را برای ثبت به روزنامه‌ها نخواهد داد و آن‌ها در اختیار سایت‌ها قرار می‌دهد.
عسلی برای برون‌رفت از بحران اقتصادی روزنامه‌ها گفت: ادارات باید هزینه درج خبر خود را به روزنامه‌ها پرداخت کنند و اگر اداره‌ای از پرداخت هزینه سر باز زد اداره ارشاد باید هزینه درج خبر را پرداخت کند؛ همچنین اگر کاغذ مورد نیاز را از بندرعباس وارد کنیم 25درصد ارزان تر خواهد بود؛ افزون بر این روزنامه‌های فارس باید تنها یک چاپخانه را برای چاپ روزنامه‌شان درنظر بگیرند تا هزینه‌های چاپ و نشر نیز کاهش یابد.
** جلب توجه مردم راهکار برون‌رفت از مشکل است
همچنین مدیرمسئول روزنامه طلوع راهکار را در جلب توجه مردم عنوان کرد و گفت: اگر مطبوعات و رسانه ها نتوانند نیازهای اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و... مردم را مطرح و تحلیل کنند و به نقد بکشند قطعا مردم نیازهای خود را در مطبوعات پیدا نخواهند کرد و رفته رفته با این رسانه های مکتوب فاصله خواهند گرفت.
جعفری زاده افزود: در این حوزه نیازمند فرهنگسازی هستیم، کاری که باید از آموزش و پرورش آغاز شود و فرهنگ مطالعه روزنامه در دانش آموزان نهادینه شود.
** روزنامه‌ها به تحلیل روی آورند
مدیر مسئول روزنامه نیم‌نگاه نیز با تأکید بر ضرورت تغییر نگاه کلی و فرهنگی به روزنامه‌ها گفت: روزنامه خبرنامه نیست. زمانی رسانه‌ای در کار نبود و مطبوعات بی‌رقیب به فعالیت خود ادامه می‌دادند اما امروز این نگاه باید تغییر کند؛ زیرا رسانه‌های ارتباط جمعی سکان اطلاع‌رسانی را در دست گرفته‌اند و روزنامه‌ها دیگر نباید به بیان خبر صرف بسنده کنند بلکه باید به تحلیل روی آورند.
عباسی ادامه داد: تغییر نگاه کلان باید در جامعه خبرنگاران نیز رخ دهد بدین‌معنا که مفهوم آفیش خبری باید تغییر کند. آفیش خبری در معنای امروز چیزی جز نگارش صحبت‌های مدیران و انتشار بحث‌های آنان است.
** تنها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی فرهنگ نیست
رئیس گروه امور رسانه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی فارس نیز با بیان اینکه هم‌اکنون در جنگ نرم هستیم، بیان داشت: تنها وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی متولی فرهنگ نیست، بلکه باید از مردم و مسئولان به‌خصوص در حوزه آموزش و پرورش کمک بخواهیم؛ همچنین اینکه اداره‌ها مطالبات روزنامه‌ها را پرداخت نمی‌کنند، بسیار ناپسند است.
جمشید نژاد عنوان کرد: با تعطیلی روزنامه‌ها و کم شدن تعداد آن‌ها، همه جامعه فرهنگی متأثر خواهند شد و در این زمینه باید به اصلاح زیرساخت‌ها بپردازیم تا جامعه دوباره برای خرید روزنامه تشویق شود و در این زمینه وزارت ارشاد و اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی همسو با مطبوعات و برای آنان گام بر می دارد.
7375/ 9254/ 9873 / 2027