بزرگنمايي:

فارس آنلاین - شیراز- پیشگیری، توانمندسازی و بهره گیری از سازمان های مردم نهاد، سه کلیدواژه حرکت سازمان بهزیستی در مسیر تعالی جامعه است؛ 
در این نشست که در آستانه هفته گرامیداشت بهزیستی برگزار شد، پیشگیری از بروز و شیوع آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها، توانمندسازی جامعه هدف در حوزه فردی و اجتماعی که منجر به خودکفایی فرد توان ‌خواه می‌شود و بهره ‌مندی حداکثری از ظرفیت سازمان‌ های مردم‌ نهاد به عنوان استراتژی های دولت تدبیر و امید در حوزه بهزیستی یاد شد.
در این نشست، مسئولان بهزیستی فارس درباره گستره فعالیت‌های این سازمان به پرسش‌های مطرح شده پاسخ گفتند.
چگونگی مواجهه با آسیب‌های اجتماعی، رسیدگی به معلولان و مددجویان در حوزه اشتغال، مسکن و تأمین نیاز‌ها و همچنین نحوه فعالیت گروه‌های مردمی از دیگر محور‌های این نشست بود.
** فرصت ها و تهدیدها
مدیر کل بهزیستی فارس، در این نشست یکی از معیارهای دانایی در عصر جدید را دسترسی آسان به اطلاعات دانست و گفت: این موضوع هم فرصت است و هم تهدید. از این منظر که در دنیای امروز مرز‌ها شکسته شده و همچنین از آنجا که التقاط فرهنگ‌ها شکل گرفته فرصت به ‌شمار می‌رود، از سوی دیگر اگر نتوانیم اطلاعات را هدفمند کنیم تهدید است‌ زیرا یکی از دلایل رشد آسیب‌های اجتماعی در کشور ما رشد قارچ‌ گونه شبکه‌های اجتماعی است.
سید مرتضی موسوی با اشاره به اینکه کشور ما در مسیر گذار از سنت به مدرنیته است افزود: همواره یک پای ما در سنت است و پای دیگر در مدرنیته بدین معنا که نه در سنت مانده‌ایم و نه توانسته‌ ایم مسیر مدرنیسم را درست طی کنیم.
وی ادامه داد: دهکده کوچک جهانی که روزی رؤیایی بیش نبود، امروز محقق شده و مرز‌های جغرافیایی شکسته شده است. این موضوع سطح توقعات را بالا برده و ما را ناچار می‌کند به ‌سرعت به سمت مدرنیسم حرکت کنیم و براین اساس در مسیر استفاده از تکنولوژی نیاز به توسعه و تعالی است و نمی‌توان دور کشور را دیوار کشید.
مدیرکل بهزیستی فارس این استان را به دلایل منطقه‌ای و جغرافیایی جایگاه بسیاری از آسیب‌های اجتماعی دانست و اضافه کرد: در بدو انقلاب 70درصد جمعیت کشور روستایی بود و 30درصد شهری؛ اما این موضوع امروزه کاملاً برعکس شده است و مهاجرت‌های منفی به شدت درحال افزایش است.
او مهاجرت منفی را مهاجرتی تعریف می‌کند که بر اثر فقر و نبود حداقل امکانات رخ می‌دهد و حاصل آن حاشیه‌ نشینی است.
مدیرکل بهزیستی فارس جمعیت حاشیه‌ نشین شیراز را 25درصد اعلام کرد و دلیل آن را بروز مشکلات اکوسیستمی در استان مانند کمبود آب و مشکلات اجتماعی همچون فقر عنوان کرد و گفت: بیش از 80درصد آسیب‌های اجتماعی از این کلونی‌های 25درصدی نشأت می‌گیرد.
** جغرافیا و برهم خوردن تعادل جمعیتی
وی به وضعیت استراتژیک استان فارس ازجمله دسترسی آسان به دریا و همجواری با استان‌هایی که مسیر مستقیم ترانزیت مواد مخدرند را از دیگر معضلات استان دانست و با استناد به آمار افزود:بیش از 80درصد تولید مواد مخدر جهان از کشور‌های همسایه تأمین می‌شود درحالی که در بهترین شرایط 25درصد این مواد کشف می‌شود و مابقی یا در داخل کشور توزیع و مصرف می‌شود یا از کشور به سمت مقاصد اروپایی خارج می‌شود.
موسوی تنوع قومیت‌ها در استان را نیز در بروز برخی ناهنجاری‌ها دخیل دانست.
مدیرکل بهزیستی فارس از سوی دیگر برهم‌ خوردن تعادل جمعیتی را عامل بروز مشکلات اجتماعی عنوان و بیان کرد:با توجه به هرم سنی جمعیتی در استان فارس، خانواده‌ها دو مسئولیت بر عهده دارند یکی در حوزه ساختار و دیگری در حوزه عمل.
وی افزود: حوزه ساختاری به تعداد تولید نسل و ترکیب جمعیتی متعادلی که باید باعث ثبات شود و قدرت مولد را افزایش دهد، دلالت دارد که این تعادل درحال‌ حاضر به هم خورده است.
موسوی در حوزه عملکردی نیز خانواده‌ها را دچار مشکلات عدیده خواند و گفت:عدم اطلاع از مهارت‌های فرزند‌پروری، افزایش طلاق، افزایش سن ازدواج و کاهش تمایل به ازدواج از پیامد‌های برهم خوردن تعادل عملکردی است.
** راهبردهای بهزیستی
این مقام مسئول در ادامه به تشریح سه استراتژی مهم در دولت تدبیر و امید برای سازمان بهزیستی پرداخت و گفت:راهبرد اول پیشگیری از بروز و شیوع آسیب‌های اجتماعی و معلولیت‌ها، دوم توانمندسازی جامعه هدف در حوزه فردی و اجتماعی که منجر به خودکفایی فرد توان‌خواه می‌شود و سوم بهره‌مندی حداکثری از ظرفیت سازمان‌های مردم ‌نهاد است.
وی با تأکید بر اینکه سازمان در مبحث پیشگیری، طیف وسیعی از خدمات را در سطح استان و کشور ارائه می‌کند، اظهار داشت: طی سال‌های 95 و 96 درمورد آسیب‌های اجتماعی 138محله آسیب‌ زا در استان با همراهی دستگاه‌های ذی ‌صلاح مانند نیروی انتظامی، دادگستری و ستاد مبارزه با مواد مخدر شناسایی شد.
موسوی افزود: سپس با حضور در این محلات و استفاده از ظرفیت‌های مردمی 610 گروه اجتماع ‌محور تشکیل دادیم و از مردم هم مشکل و هم راهکار را جویا شدیم و بدین ‌ترتیب مردم به عنوان همکاران ما در کنترل و کاهش آسیب‌های اجتماعی نقش‌آفرینی کردند.
مدیرکل بهزیستی فارس گفت: در محلات، محیط ‌های آموزشی، محیط ‌های صنعتی و کارگری و نظامی نیز 148 مرکز مشاوره دایر شده است و در سال گذشته بیش از 66هزار نفر در استان به ‌صورت حضوری به این مراکز مراجعه کردند.
موسوی افزود: مرکز مشاوره تلفنی بهزیستی متشکل از 20 کابین، به طور همزمان به دورترین نقاط استان خدمت‌رسانی می‌کند و در سال گذشته 135هزار تلفن را پاسخ داده است.
وی ادامه داد:110 مرکز اقامتی میان‌مدت یا کمپ‌های ترک اعتیاد نیز در استان راه‌اندازی شده است و همه شهرستان‌ها از این مراکز برخوردارند.
موسوی تعداد مراکز درمان اعتیاد درقالب درمان دارویی و خود معرف را 24مرکز برشمرد و افزود: بیش از یک‌میلیون و 200هزار نفر در سال گذشته توسط 610 گروه اجتماع ‌محور و گروه‌های همیار آموزش‌های پیشگیری از اعتیاد و آسیب‌های اجتماعی را فرا گرفته ‌اند.
وی اظهار داشت: 54هزار نفر نیز از آموزش‌های پیش از ازدواج‌ بهره‌مند شدند و 130 مشاور در قالب شبکه مدرسین پیش از ازدواج در استان فعالیت می‌کنند.
** الگوی انتخاب در ازدواج صحیح نیست
مدیرکل بهزیستی استان فارس در بخش دیگری از سخنان خود به آمار فزاینده طلاق در پنج سال نخست ازدواج اشاره کرد و گفت: در این میان طلاق در سال نخست آمار بالایی دارد زیرا الگوی انتخاب الگوی صحیحی نیست و ازدواج‌ها براساس ارتباط ازطریق معاشرت‌های مجازی و حضور مکان‌های نامناسب صورت گرفته است ‌همچنین درک مشترکی از هر دو جنس به وجود نیامده و مهارت‌های مختلف برای گفت‌ و‌گو و حل مسئله آموزش داده نشده است.
موسوی اقدامات بهزیستی را در این باره شامل آموزش‌های بعد از تشکیل خانواده، آموزش حمایت عاطفی، انتظارات جنسی و کسب مهارت‌های اقتصادی درقالب بروشور و کارگاه برشمرد.
** توانبخشی
وی در بخش دیگری از سخنان خود درباره اقدامات پیشگیرانه این سازمان به موضوع معلولیت اشاره کرد و بیان داشت: 18 مرکز مشاوره ژنتیک در استان فعالیت می‌کنند که آموزش‌های پیشگیری از بروز معلولیت را برعهده دارند.
مدیرکل بهزیستی ادامه داد: غربالگری ژنتیک از سال 95 در استان فارس آغاز شده است و همه زوج‌هایی که در آستانه ازدواج هستند، مشاوره‌هایی دریافت می‌کنند و برای کسانی که سابقه ژن معلولیت در خانواده دارند نیز آزمایش‌های تکمیلی و درمان و همچنین تأمین هزینه‌ ارائه می‌شود.
وی در حوزه پیشگیری‌های پس از تولد وظیفه این سازمان را غربالگری نوزادان و کودکان خواند و گفت: همه‌ساله کودکان 3 تا 6 سال برای پیشگیری از نابینایی و کم‌بینایی معاینه می‌شوند و در سال گذشته 204هزار کودک ازنظر بینایی تا مراحل مراقبت و درمان تحت‌نظر این سازمان بوده‌اند.
موسوی ادامه داد: در حوزه شنوایی 38 بیمارستان و مرکز درمانی به نوزدان در بدو تولد رسیدگی می‌کند و همه افرادی که مشکل شنوایی داشته باشند در سطح اول توسط لیسانس شنوایی و درسطح دوم با تست‌های تکمیلی توسط متخصصان گوش و حلق و بینی معاینه می‌شوند و درصورتی که به ایمپلنت نیاز داشته باشند، به ‌صورت اولین اولویت‌ها رسیدگی می‌شوند.
مدیرکل بهزیستی فارس نحوه عملکرد این سازمان را در حوزه توانبخشی در سه سطح برشمرد و گفت: سطح اول آموزش و آگاه‌سازی را در سه مرحله دربر می‌گیرد، نخست، برای عموم جامعه، دوم برای کسانی که در معرض خطر هستند و سوم افراد خاصی که دچار مشکل‌اند.
موسوی سطح دوم فعالیت‌های حوزه توانبخشی را مداخله به‌هنگام عنوان کرد و بیان داشت:براین اساس اگر فردی آسیب‌دیده باشد، اورژانس اجتماعی حضور می‌یابد و در سطح سوم توان‌بخشی و توانمندسازی است که از آسیب‌های جدی‌تر پیشگیری می‌کند.
وی تعداد معلولان شناسایی ‌شده در استان را 122هزار و 524 معلول اعلام کرد و بیان داشت: از این تعداد 18هزار و 313 نفر مستمری بگیر هستند و 19هزار نفر هم از ابتدای سال جاری از حمایت‌ها برخوردار می‌شوند.
این مقام مسئول شیوع معلولیت‌ ها را به ترتیب براساس جسمی‌ حرکتی، ذهنی، شنوایی، بینایی، اعصاب و روان و صوت و گفتار برشمرد.
موسوی اعلام کرد: مددجویان حوزه اجتماعی 13هزار و 500 خانواده نیازمند، بی‌سرپرست و بد سرپرست هستند که مستمری‌ بگیر سازمان و 9هزار و 500 نفر از این افراد زنان سرپرست خانواده‌ هستند.
وی عنوان کرد: 117 مرکز نگهداری معلولان، سالمندان و بیماران مزمن اعصاب و روان به خدمت ‌رسانی مشغول‌ هستند و 7هزار و600 نفر در این مراکز نگهداری می شوند و نزدیک به دوهزار نفر از این افراد از دولت یارانه می‌ گیرند.
به گفته موسوی تعداد مراکز نگهداری کودکان بی‌سرپرست یا بدسرپرست در استان نیز 28 مرکز است که 576نفر کودکان زیر18سال در این مراکز نگهداری می‌شوند و 450 نفر هم بالای 18سال تاکنون از این مراکز ترخیص شده‌اند که حداقل ماهانه 220هزار تومان از بهزیستی کمک دریافت می‌کنند.
** کمبود امکانات در عین افزایش اعتبارات
مدیرکل بهزیستی فارس در بخش دیگری از سخنانش به افزایش 12درصدی اعتبارات در سال جاری اشاره کرد اما این را هم گفت که بین نیاز ما و اعتبارات تخصیصی فاصله بسیاری وجود دارد و بهزیستی باتوجه ‌به نوع کار و گستره فعالیت با این امکانات محدود نمی‌تواند خدمات مطلوبی به جامعه هدف ارائه دهد.
وی افزود: منابع اعتباری بیش از 70درصد نیاز‌های افراد معلول را برآورده می‌کند به شرطی که در عمل اعتبارات مناسب با آن لحاظ شود.
موسوی در عین حال به کسب مقام نخست کشور در سه سال پیاپی در موضوع اشتغال‌زایی برای افراد تحت پوشش اشاره کرد و گفت: در سال گذشته سه‌هزار و 597 شغل ایجاد کرده‌ایم؛ درحالیکه هدف‌ گذاری ما 2500 شغل بوده است.
** بهزیستی تسهیل ‌گر اشتغال
در ادامه میزگزد، معاون هماهنگی مؤسسات غیردولتی و مشارکت‌های مردمی اداره کل بهزیستی فارس درباره توانمندسازی گفت: بهزیستی تسهیل‌ گر اشتغال است‌ بدین ‌معنا که این سازمان وظیفه‌ای درقبال ایجاد اشتغال ندارد‌ اما بخوبی توانسته تسهیل‌ گری کند.
محمدرضا هوشیار اعلام کرد: در سال گذشته برای سه‌ هزار و 597 نفر اشتغال ایجاد شده و امسال نیز برای 2هزار و 734 نفر تعهد تسهیل ‌گری اشتغال داریم.
وی بیان کرد: راه‌های ایجاد اشتغال مشخص‌ شده است و براساس ابلاغ بانک مرکزی امسال 32 میلیارد و 480 میلیون تومان برای تسهیلات گروه هدف و کارفرمایی به استان تخصیص داده شده است.
هوشیار جامعه هدف این سازمان را در تسهیل‌ گری اشتغال کارفرمایان دانست و بیان کرد:کارفرمایانی که گروه‌های هدف را به خدمت بگیرند به ازای هر گروه هدف 20 میلیون تومان تسهیلات دریافت می کنند و این مبلغ تا سقف 100میلیون تومان پیش‌بینی شده است.
معاون هماهنگی مؤسسات غیردولتی و مشارکت‌های مردمی اداره کل بهزیستی فارس افزود: در همین رابطه بحث مشوق‌های بیمه‌ای نیز لحاظ شده است و براین اساس بهزیستی تا 5سال سهم بیمه کارفرما را پرداخت خواهد کرد. برای گروه هدف نیز تا سقف 20میلیون تومان تسهیلات پرداخت می‌شود.
وی با تأکید بر اینکه در بحث اشتغال بر خودباوری جامعه مددجو تکیه می‌کنیم گفت: برگزاری نمایشگاه خودباوری معلولان در سال گذشته، دیدگاه مردم و مسئولان را به معلولان تغییر داد و آن‌ها دریافتند معلولان توانمندند و ابتکارات بسیاری در حوزه‌های گوناگون دارند.
هوشیار توجه به آموزش،‌تولید و فروش را در بحث اشتغال محوری مهم تلقی کرد و ادامه داد: هم‌اکنون مددجویان در مجتمع‌های دانشگاهی آموزش می‌بینند و در همان مکان تولید و در همان مکان نیز آثار خود را به فروش می‌رسانند.
** خانواده‌های با بیش از دو معلول در اولویت مسکن
وی در بخش دیگری از سخنان خود به طرح تأمین مسکن خانواده‌هایی با بیش از دو معلول اشاره کرد و بیان داشت: براین اساس تفاهم‌نامه‌ای چند جانبه بین بهزیستی، بنیاد مسکن، بنیاد مستضعفان و انجمن خیرین مسکن‌ ساز منعقد شده است.
معاون هماهنگی مؤسسات غیردولتی و مشارکت‌های مردمی اداره کل بهزیستی فارس افزود: در استان 582 خانواده در اولین برنامه مسکن شهری در دستور کار قرار گرفتند و حدود 100نفر نیز بیش از ظرفیت در این طرح مشارکت داده‌ شدند و تاکنون نیز بیش از 80درصد کار پیش رفته است.
هوشیار گفت: زمین‌ها آماده شده و به ‌صورت خودمالکی یا واگذاری اهدا شده است؛ همچنین بنیاد مستضعفان 15 میلیون تومان، سازمان بهزیستی 10میلیون تومان، انجمن خیرین 5میلیون تومان، بنیاد مسکن 2میلیون تومان و در مجموع 32میلیون تومان وام بلاعوض به متقاضیان مسکن شهری اهدا می‌شود؛‌ افزون بر این سهم در روستا‌ها 18 میلیون تومان است.
وی با اشاره به اینکه 197 خانواده بیش از دو معلول نیز در روستاها زندگی می‌کنند، بیان داشت: زمین‌های این افراد مشخص شده و همه ساختمان‌های این معلولان امسال به بهره‌برداری می‌رسد.
** فارس الگوی طرح خرید وسایل توانبخشی توسط معلولان در کشور
در ادامه این نشست معاون توانبخشی اداره کل بهزیستی فارس گفت: سیاست سازمان بهزیستی در حوزه توانبخشی بازگرداندن افراد معلول و توان خواه به جامعه و افزایش مشارکت آنان است.
حمید گودرزی بیان داشت: بهزیستی فارس امسال به منظور اهدای حق انتخاب به جامعه هدف و رعایت عزت و کرامت انسانی به صورت خودجوش و الگوی کشور خواهان تغییر نحوه خرید تجهیزات توانبخشی از بهزیستی کشور شد که این درخواست با موافقت سازمان همراه شد.
وی ادامه داد: بر این اساس افراد توان ‌خواه در خرید وسایل توانبخشی دخیل می‌شوند. قبلاً خرید وسایل به ‌صورت مناقصه‌ای بود اما در مناقصه قیمت کمتر معیار و ملاک است که معمولاً کیفیت، چندان در آن درنظر گرفته نمی‌شود.
معاون توانبخشی بهزیستی فارس با بیان اینکه اعتبار لازم براساس نیازسنجی‌های سازمان بهزیستی استان به حساب مددجو واریز می‌شود بیان داشت: مددجو براساس دستور‌العمل و شیوه‌نامه موجود اقدام به خرید می‌کند و سازمان بهزیستی نیز در قالب کمیته‌های توانبخشی بر نوع وسایل و خرید آن‌ها نظارت می‌کند.
هوشیار عنوان کرد: خرید وسایل توانبخشی اولویت دولت و سازمان است و تنها در یک مورد نیاز به واردات وسایل کمک‌ توانبخشی داریم که آن هم سمعک و باتری سمعک است و سایر وسایل خوشبختانه در کشور با کیفیت مناسبی ساخته می‌شود.
وی افزود: برای سمعک نیز به شرکت‌هایی که مجور واردات سمعک دارند، ارز اولویت ‌دار تعلق می‌گیرد.
هفته بهزیستی از 19 تا 29 تیر است.