بزرگنمايي:

پیام فارس - شیراز- عمارت های کلاه فرنگی باغ دلگشا و باغ جهان نمای شیراز ماه هاست که به بهانه بهسازی یا پرداخت نشدن اجاره بهایی که مستاجران باید بدهند، رنگ گردشگر به خود ندیده و تعطیل شده اند.
از اواسط دهه هشتاد عمارت های تاریخی باغ دلگشا و جهان نمای شیراز به موزه تبدیل شدند اما از فروردین امسال درهای این دو بنای تاریخی به دلیل بهسازی و تعمیر به روی گردشگران بسته و علت آن بهسازی عنوان شده در صورتی که رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری شیراز می گوید ناشی از مجوز نداشتن مجموعه و موزه داران این محل ها و همچنین عدم پرداخت اجاره بها به مدت یک سال و نیم بوده است.
کلاه فرنگی یا کوشک نام سبکی از معماری ایرانی- اروپایی است که اغلب به شکل هشت ضلعی در میان باغ ها و اماکن تفریحی ساخته می شده که بیشتر این معماری ها ریشه در دوره زندیه و قاجاریه دارد.
** تعطیلی، زمینه ساز تخریب
متخصصان معتقدند: تعطیلی عمارت های کلاه فرنگی باغ دلگشا و جهان نما می تواند زمینه های تخریب این دو بنای تاریخی را نیز ایجاد کند، همانگونه که در حال حاضر نیز ترک هایی در سقف این مجموعه ها نمایان شده است.
فعال فرهنگی و عضو شورای شهر شیراز درگفت و گو با خبرنگار ایرنا گفت: در پی درخواست های مردمی و فعالان فرهنگی شیراز مبنی بر بازگشایی عمارت های کلاه فرنگی باغ های دلگشا و جهان نما، دوشنبه 16 مهر 97 دومین جلسه پیگیری این موضوع برگزار شد که رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری شیراز که متولی این باغ ها نیز هست علیرغم دعوت شدن در این جلسه حضور نیافت.
لیلا دودمان با اشاره به اینکه رئیس این سازمان در دو جلسه پیگیری وضعیت تعطیلی این عمارت ها حضور نیافت، افزود: در این جلسه تصمیمی مبنی بر اینکه متولی این باغ ها باید شهرداری منطقه باشد گرفته شد.
وی ادامه داد: باغ دلگشا و باغ جهان نما باید در اختیار شهردار منطقه و یا سازمان فرهنگی ،اجتماعی و ورزشی شهرداری شیراز قرار گیرد تا کاربری فرهنگی این ابنیه حفظ شود.
**ظرفیتی رو به تعطیلی
عضو شورای شهر شیراز یکی از وظایف اصلی شهرداری ها را ایجاد موزه های شهری دانست و گفت: در حال حاضر این ظرفیت در شیراز وجود دارد اما متاسفانه از آن استفاده نشده و حتی آن را تعطیل نیز کرده ایم.
دودمان با بیان اینکه تغییر متولی باغ دلگشا و جهان نمای شیراز موافقت شهردار شیراز را نیاز دارد، ادامه داد: هر چه سریعتر باید عمارت های کلاه فرنگی این دو مجموعه از وضعیت فعلی و تعطیلی که به آنها تحمیل شده خارج شوند، در حال حاضر سقف کوشک باغ دلگشا در حال جدا شدن و تخریب است و اگر باد شدیدی بوزد قطعا این اتفاق رخ خواهد داد.
وی اضافه کرد: لوله کشی داخلی عمارت کلاه فرنگی باغ دلگشا فرسوده است و در حال حاضر نیز این امر به ساختمان این عمارت آسیب جدی زده است.
دودمان با اشاره به اینکه سازمان فرهنگی شهرداری هزینه بهسازی این مجموعه را متقبل شده گفت: این مصوبات به شکل کارگروهی ارائه شده که در نهایت باید با رضایت شهردار شیراز انجام شود.
این فعال فرهنگی شیراز بیان کرد: کوشک های تاریخی باغ های جهان نما و دلگشای شیراز از ابتدای فروردین امسال تاکنون که همزمان با اوج ورود گردشگر به این شهر بوده تعطیل است.
**کمبود موزه دار مجوزدار
دودمان اظهار داشت: در حال حاضر موزه داری که مجوز رسمی داشته باشد متقاضی حضور در این عمارت ها نیست اما می توان با تائید میراثی بودن اشیا و آثار مجموعه داران موجود از ظرفیت آنها استفاده کرد که کارشناسان میراث فرهنگی فارس مجموعه عکس و موزه حاوی 50 هزار سکه تاریخی را تائید کرده اند.
عضو شورای شهر شیراز عنوان کرد: اگر شهردار شیراز با مصوبات کارگروهی که به همین منظور تشکیل شده موافقت کند حداکثر تا پایان مهرماه این مجموعه بازگشایی خواهد شد.
** بی قرارداد، بی مجوز، بی اجاره بها
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری شیراز به خبرنگار ایرنا گفت: در سالیان گذشته مجموعه کلاه فرنگی باغ های دلگشا و جهان نما به اشخاصی اجاره داده شده که در این محل اقدام به بازگشایی موزه کردند.
جهانبخش میرزاوند افزود: بیش از یک سال و نیم است که از تاریخ انقضا قرارداد این مجموعه می گذرد و حتی در این مدت هم این اشخاص اجاره محل را به شهرداری پرداخت نکرده اند.
وی ادامه داد: این موزه داران تقاضای تمدید قرارداد داشتند اما براساس قانون شهرداری ها دوباره باید برای اجاره دادن این مکان مزایده برگزار شود.
وی اضافه کرد: متاسفانه مستاجران این ابنیه به قانون تمکین نکردند و موضوع به کمیسیون حل اختلاف و ماده 38 ارجاع شد که این اشخاص نیز مستندات قانونی در این کمیسیون ارائه نکردند که قاضی در نهایت حکم بر تخلیه و پرداخت بدهی داده است.
** کار غیرقانونی نمی کنیم
میرزاوند اظهار داشت: اگر می خواهیم مکانی را برای کاربری های فرهنگی نظیر موزه یا گالری اجاره دهیم ابتدا باید مجموعه داران متقاضی مجوزهای لازم را از ارشاد و یا میراث فرهنگی داشته باشند و همچنین موزه داران جز مجوز ،باید گواهی از میراث فرهنگی دال بر اصالت آثار نیز ارائه دهند که احیانا این اقلام تقلبی نباشند.
وی با اشاره به اینکه این شروط قانونی باید در اجاره دادن اماکن فرهنگی و تاریخی رعایت شود گفت: در حال حاضر واحد اجراییات شهرداری به دنبال اجرای حکم تخلیه موزه دارانی است که در این مکان مستقر هستند.
میرزاوند گفت: اکنون عمارت های کلاه فرنگی باغ های دلگشا و جهان نما به دلیل بهسازی تعطیل نشده بلکه چون در حال حاضر وسایل و اقلام مستاجر داخل این ابنیه قرار دارد، درهای آن ها را بسته ایم.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری شیراز اظهار داشت: بعد از اجرای حکم تخلیه، بهسازی این محل انجام خواهد شد و بعد از این مراحل این ابنیه تاریخی در قالب کار صرفا فرهنگی به نگارخانه یا موزه دار مجوز دار از طریق برگزاری مزایده اجاره داده می شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر هیچکدام از موزه داران و گالری دارهایی که در عمارتهای باغ های دلگشا و جهان نما مستقر هستند از میراث فرهنگی و ارشاد اسلامی مجوز ندارند و براساس قوانین نمی توان به کسانی که مجوز فعالیت فرهنگی ندارند مکان فرهنگی و تاریخی اجاره داد.
**قانون هست، نیاز به کارگروه نیست
میرزاوند در پاسخ به دلیل عدم حضور وی در کارگروه ویژه ای که با حضور اعضای شورا و مسئولان شهرداری شیراز برای بررسی این موضوع تشکیل شده، گفت: زمانی که قانون در زمینه برخورد با یک مساله بطور واضح راهکار مشخص کرده دیگر نیازی به ایجاد هیچگونه کارگروهی نیست.
وی با اشاره به راهکارهای قانونی در مواجهه با این موضوع گفت: به دلیل اینکه این دو مکان تاریخی است اولویت ما در این محل ها کار فرهنگی است و بحث اقتصادی زیاد مدنظر نیست ولی رعایت قانون و مجوز دار بودن واحدهای فعال در این مجموعه از اهمیت زیادی برخوردار است.
رئیس سازمان سیما، منظر و فضای سبز شهری شهرداری شیراز گفت: در حال حاضر گالری داران هنرمندان و موزه داران متعددی که مجوز فعالیت نیز دارند متقاضی فعالیت در کوشک های باغ های دلگشا و جهان نما هستند که با تخلیه این مکان ها بزودی مزایده برگزار و مجموعه فرهنگی صلاحیت دار در این مکان ها مستقر خواهد شد.
**ریشه در تاریخ
باغ دلگشا یکی از قدیمی ترین باغ های ایران به مساحت حدود شش هکتار در نزدیکی مقبره سعدی واقع است که در گذر زمان بارها ویران و بازسازی شده و در سال 81 با شماره 912 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
برخی کارشناسان قدمت این باغ را به دوره ساسانیان نسبت می دهند و دوره ساخت عمارت کلاه فرنگی این مجموعه را متعلق به زمان قاجاریه می دانند.
باغ جهان نمای شیراز نیز یکی از کهن ترین باغ های این شهر و در نزدیکی آرامگاه حافظ واقع است که به گفته مورخان در دوره سلسله آل مظفر و آل اینجو نیز وجود داشته تا اینکه در دوره کریم خان زند گرداگرد این باغ حصارکشی و در میانه آن نیز عمارتی به سبک کلاه فرنگی ساخته شد.
گزارش از محمدامین افشارپور
9873 /1876