بزرگنمايي:

پیام فارس - پوکی استخوان یا «استئوپروز» شایع ترین بیماری متابولیک استخوان است که با بالا رفتن متوسط سن افراد جامعه به عنوان یک معضل بهداشتی مطرح شده و به دلیل نداشتن علائم بالینی از آن به عنوان یک اپیدمی خاموش یاد می‌شود.
به گزارش ایسنا منطقه فارس، متخصصان تاکید دارند که اگر اقدامات پیشگیرانه به موقع انجام نشده یا در مراحل اولیه ابتلا، تشخیص داده نشود، بیماری پیشرفت کرده و عوارض جانبی شدید و محدود کننده برای فرد به دنبال خواهد داشت.
مدیرگروه بهبود تغذیه معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شیراز با بیان اینکه شکستگی استخوان از عوارض مهم و شایع پوکی استخوان است، مهره ها، مفصل ران و مچ دست ها را از مهمترین و شایع ترین محل شکستگی بر اثر پوکی استخوان عنوان و اضافه کرد: بزرگترین علت شکستگی استخوان در سنین بالا به ویژه در زنان یائسه است .
رضیه شناور عوامل موثر بر پوکی استخوان را داشتن سابقه خانوادگی و وزن گیری نامناسب تا سن یک سالگی اعلام و خاطرنشان کرد: از «نژاد» و «جنس» نیز به عنوان یک عامل خطر شناخته شده یاد کرده‌اند؛ به طوری که توده استخوانی سیاهپوستان بیشتر از سفید پوستان و زرد پوستان بوده و مردان نیز، در مقایسه با زنان توده استخوانی بیشتری دارند، بنابراین سفید و زردپوستان و زنان در معرض خطر بیشتری هستند .
او ادامه داد: بانوان بسیار لاغر یا با استخوان بندی ظریف، به دلیل داشتن توده استخوانی کم، بیشتر از بانوان چاق یا افرادی که استخوان بندی درشتی دارند، مستعد ابتلا به پوکی استخوان هستند، اما احتمال ابتلا به برخی بیماری های دیگر در افرادی که اضافه وزن دارند، بیشتر است .
شناور با اشاره به اینکه هر چه یائسگی در سنین پایین تر شروع شود، خطر ابتلا به پوکی استخوان نیز، بیشتر می شود، اضافه کرد: بانوانی که پیش از 45 سالگی دچار یائسگی زودرس شده و بانوانی که جراحی برداشتن تخمدان داشته اند نیز، بیشتر در معرض ابتلا به پوکی استخوان هستند .
مدیرگروه بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شیراز، مهمترین عوامل تغذیه ای موثر بر سلامت استخوان را کلسیم موجود در مواد غذایی، ویتامین D ، پروتئین موجود در غذا، نمک، الکل، سیگار و قهوه برشمرد و عنوان کرد: میزان ذخیره کلسیم در استخوان ها با سن، نسبت عکس دارد و در مقابل، ارتباط مستقیمی میان کلسیم دریافتی و چگالی استخوان وجود دارد .
او با بیان اینکه کلسیم حاصل از فرآورده های لبنی نسبت به کلسیم گیاهی، اثر بیشتری در پیشگیری از ابتلا به پوکی استخوان دارد و اگر دریافت کافی کلسیم همراه با فعالیت بدنی باشد، این تاثیر بسیار بیشتر خواهد شد، توضیح داد: شیر و انواع لبنیات، منابع غنی کلسیم تلقی می‌شود و گاهی لبنیات کم چرب بیشتر از انواع پر چرب دارای کلسیم بوده و در میان سبزی ها نیز، برگ های تربچه، جعفری، کلم پیچ و گل کلم منابع خوب کلسیم بوده و کلسیم موجود در آنها، قابل جذب است .
شناور درباره این موضوع که ویتامین D با اتصال به پروتئین حمل کننده کلسیم، انتقال فعال کلسیم از راه مخاط روده را آسان می کند، اعلام کرد: کمبود ویتامین D در افراد، مربوط به دریافت نکردن نور مستقیم خورشید و مقداری به علت کاهش ساخت ویتامین D توسط پوست و قسمتی هم به علت مصرف ناکافی منابع غذایی این ویتامین از جمله کاهش مصرف ماهی آزاد، ماهی تن، انواع تخم پرندگان، جگر گوساله به عنوان منابع غذایی حاوی ویتامین D است .
نقش کلیدی پروتئین
او با بیان این مطلب که پروتئین، نقش کلیدی در تشکیل توده استخوان ایفا می کند؛ گفت: اگر در دوران رشد، کالری و پروتئین دریافتی، ناکافی باشد، رشد استخوان ها به شدت مورد تاثیر قرار گرفته و ضعیف می شود و از طرف دیگر، مصرف زیاد پروتئین نیز، از عوامل موثر در بروز پوکی استخوان است؛ زیرا دریافت پروتئین اضافی موجب دفع کلسیم و کاهش جذب کلیوی آن شده؛ به طوری که صرف زیاد غذاهای حیوانی غیر لبنی مانند گوشت گاو و گوسفند، تخم مرغ و ماهی که حاوی پروتئین زیاد و فاقد کلسیم است، نقش زیادی در بروز پوکی استخوان دارد .
مدیرگروه بهبود تغذیه دانشگاه علوم پزشکی شیراز با این توصیه که وزن بدن با دریافت انرژی کافی در اندازه مطلوب حفظ شود و کلسیم را به میزان کافی که همان دست کم هزار میلی گرم در روز است دریافت کنیم، گفت: می توان ویتامین D موردنیاز را نزدیک به 400 واحد بین المللی در روز از نور مستقیم خورشید و منابع غذایی آن دریافت کرده و استفاده از نور مستقیم خورشید به مدت 15 تا 30 دقیقه در روز را فراموش نکنیم .
او با این تاکید که در صورت مصرف غذاهای پرفیبر، باید بیش از مقدار توصیه شده، کلسیم مصرف شود، توصیه کرد: مادران در دوران بارداری و شیردهی، باید دریافت منابع غذایی کلسیم به ویژه لبینات را افزایش داده و به جای روغن های جامد، انواع روغن های غیر اشباع مانند روغن مایع آفتابگردان، ذرت و زیتون مصرف شود؛ نوشابه های طبیعی از قبیل آب، آب میوه، دوغ کم نمک، آبجو و انواع شربت ها به جای نوشابه های کافئین دار مانند کولاها و قهوه استفاده شود.
این کارشناس تغذیه مصرف انواع ماهی به ویژه ساردین و کیلکا با استخوان را به عنوان منابع غنی از پروتئین، کلسیم، روی، فلوئور و ویتامین D توصیه کرد و گفت: دوغ کم نمک، دارای کلسیم مطلوبی بوده که به عنوان بهترین جایگزین نوشابه است؛ زیرا مصرف نوشابه های گازدار، جذب کلسیم را مختل می کند؛ مصرف انواع غذاهای تازه و سرشار از املاح و ویتامین های موثر در استخوان سازی تاثیر داشته و در دوران یائسگی مصرف مکمل های استروژن برای بانوان زیر نظر پزشک نیز، توصیه می شود.
انتهای پیام