بزرگنمايي:

پیام فارس - شیراز- آسیب های اجتماعی واژه ای است که به طور مداوم شنیده و با آن در رسانه ها مواجه می شویم اما تاکنون اقدامات دستگاه های عریض و طویل مرتبط در این حوزه به کاهش آمارها منجر نشده است؛ امری که کارشناسان دلیل آن را جزیره ای عمل کردن نهادها و استفاده از راه حل های غیرعلمی و کهنه می دانند.
به گزارش ایرنا، در سالیان گذشته به دلایل متعددی از جمله خشکسالی و کاهش کسب و کار در فارس،استانی که پیشه غالب اهالی آن از دیرباز کشاورزی بوده،سیل مهاجرت به سمت کلانشهر شیراز ریتمی تند تر به خود گرفته است.
ایجاد مشاغل کاذب، وجود خرده فرهنگ ها و گسترش فضای مجازی و شبکه های اجتماعی که در سالهای اخیر اقبال بخش عظیمی از جامعه و خصوصا جوانان را به سمت خود داشته عواملی است که در پی افزایش سیل مهاجرت به سوی کلانشهر شیراز و در پی آن ایجاد حاشیه نشینی، آسیب های اجتماعی متعددی را در شیراز بوجود آورده است.
بررسی عوامل و پارامترهای پیشگیری و مقابله با آسیب های اجتماعی و ناهنجاری های موضوعاتی است که دوشنبه در نشست تخصصی آینده کلان شهر شیراز از منظر پیشگیری از وقوع جرائم و آسیب های اجتماعی با حضور مسئولان مرتبط استانی و شهرستانی در دانشگاه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز روی آن بحث و تبادل نظر شد.
**عدم وجود اطلاعات و داده در حوزه آسیبهای اجتماعی شیراز
رییس سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری شیراز در این نشست گفت: مشکل اساسی حوزه برنامه ریزی های اجتماعی و مقابله با معضلات و چالش های این بخش در کلانشهر شیراز ،عدم وجود داده و اطلاعات است.
ابراهیم گشتاسبی راد با اشاره به اینکه هر کدام از محلات شیراز نیازمند جمع آوری اطلاعات و داده در حوزه معضلات اجتماعی هستند افزود: مناطق و محلات شهر شیراز تفاوتهای زیادی باهم دارند لذا نوع برنامه ریزی برای هر محله در این شهر با سایر مناطق تفاوت دارد و برنامه ریزی در این حوزه باید متناسب با خصوصیات اجتماعی هر محله صورت گیرد.
وی با بیان اینکه در شیراز حدود دو هزار معتاد متجاهر وجود دارد، ادامه داد: در حال حاضر سالانه هزینه های زیادی در شیراز برای ساماندهی معتادین متجاهر می شود اما اغلب این اقدامات منجر به ترک و برگشت سالم آنها به جامعه نمی شود.
گشتاسبی راد اظهار داشت: اقدامات فرهنگی مناسب در محله های پرخطر آن منطقه را برای وجود معتادین متجاهر سخت می کند،حضور دانشجویان و اهالی فرهنگ در مناطق و محلات پر آسیب و استفاده از فضاهای موجود در بافت قدیم شیراز و همچنین فعال کردن فرهنگ سراها و مشاوره دادن به مردم در این مناطق باعث می شود زمینه حضور معتادان متجاهر در این مناطق کم شود.
معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری شیراز گفت: اولین ابزاری که برای مقابله و پیشگیری از آسیب های اجتماعی در سطح شهر شیراز نیاز است بانک جامع اطلاعاتی با رویکرد تخصصی برای هر محله است که در همین راستا به نیروی انتظامی و دادگستری این کلانشهر پیشنهاد داده ایم که شهرداری برای تهیه اطلس اطلاعات اجتماعی این شهر آمادگی دارد و نیاز است که این نهادها اطلاعات مورد نیاز را برای تهیه بانک اطلاعاتی در اختیار شهرداری قرار دهند.
وی با بیان اینکه ضروری است که برای نتیجه بخش بودن اقدامات در حوزه اجتماعی اطلاعات و داده مورد نیاز وجود داشته باشد که بتوان ثمربخش بودن اقدامات را ارزیابی کرد، گفت: باید دسترسی به این بانک اطلاعاتی برای اساتید و اعضای هیات ‌علمی دانشگاه ها نیز فراهم باشد تا پژوهش ها و تحقیقات علمی آنها جنبه عملی داشته و اولویت دار نیز باشد.
گشتاسبی راد عنوان کرد: سازمان فرهنگی و اجتماعی شهرداری شیراز اکنون به دلیل عدم وجود اطلاعات جامع در حوزه اجتماعی مانند شناگری است که فقط دست و پا می زند که غرق نشود ولی هدف و مقصدی برای شناکردن ندارد.
** با راه حل و تحلیل کهنه نمی توان با اسیب های اجتماعی مقابله کرد
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس در ادامه این نشست اظهار داشت: به لحاظ توسعه فضای مجازی ،گسترش مناطق شهری،افزایش مهاجرت به سمت شهرهای بزرگتر و ایجاد حاشیه نشینی متاسفانه بستر بسیاری از مشکلات و آسیب های اجتماعی نیز بوجود آمده است.
احمد رحمانیان افزود: جمعیت شیراز تا سال 85 حدود یک میلیون و صد هزار نفر بوده که در سال 95 این رقم به یک میلیون و 800 هزار نفر رسیده که این نشان دهنده رشد زیاد جمعیت این شهر در یک دهه اخیر است.
وی با اشاره به اینکه اکنون حدود 40 روستا در اطراف شیراز خالی از سکنه است و مهاجرین این کلانشهر اغلب در مناطق کم برخوردار و حاشیه ای این شهر زندگی می کنند و چون اشتغال مناسبی ندارند به سمت شغل های کاذب روی آورده اند.
رحمانیان تاکید کرد: با تحلیل و راه حل های کهنه نمی توان از آسیب های اجتماعی جلوگیری کرد و نیاز است که دانشگاه ها در این حوزه ورود و راه حل جدید و علمی ارائه کنند.
وی ادامه داد:متاسفانه دستگاه های متولی در حوزه آسیب اجتماعی جزیره ای عمل می کنند و مدیران نیز تنها شعاری در این خصوص صحبت می کنند و احتمام جدی در حل این مشکلات ندارند.
**پیشگیری نسخه نهایی آسیبهای اجتماعی
معاون دادگستری کل استان فارس مهمترین راهکار را در حوزه آسیب های اجتماعی،بحث پیشگیری عنوان کرد و گفت: تا زمانی که پیشگیری از معضلات اجتماعی مورد توجه قرار نگیرد در این حوزه کنترل و موفقیتی حاصل نخواهد شد.
وی با بیان اینکه نیاز است که برنامه علمی در سه سطح کوتاه مدت،میان مدت و دراز مدت در این باره تدوین شود افزود: در دوره مدیریت آیت الله صادق آملی لاریجانی بر قوه قضاییه، بحث پیشگیری از معضلات اجتماعی مورد توجه قرار گرفت و زیرساختهای سخت افزاری و نرم افزاری آن نیز در سراسر کشور ایجاد شده است.
معاون پیشگیری از وقوع جرم دادگستری استان فارس اظهار داشت: از ابتدای سال 93 تا شش ماهه اول سال جاری 10 جرم عمده که 58 درصد جرایم کلانشهر شیراز را تشکیل می دهند عبارتند از سرقت، ایراد صدمه بدنی،توهین، ضرب جرح عمدی ،تهدید ، مواد مخدر(معتاد و قاچاقچی)، تخریب اموال عمومی،کلاهبرداری و خیانت در امانت است.
وی در ادامه سخنان خود اظهارداشت: در حوزه پیشگیری از معضلات اجتماعی، طرحی در مدارس در حال اجرا است و دانش آموزانی که در معرض آسیبهای اجتماعی هستند غربالگری می شوند.
وی ادامه داد: آموزش هایی در زمینه های مختلف نظیر پیش از ازدواج ،کودک آزاری، توانمند سازی 50 روستا که بیشترین مهاجرت را داشته اند و همچنین تخصصی کردن سمن ها نی در حال انجام است.
رحمانیان با اشاره به اینکه بسترهای رشد جرائم در سطح جامعه فراهم است ،افزود: در حوزه خانواده نیز باید آموزش های لازم در خصوص اعتیاد، فضای مجازی و شبکه های اجتماعی و جرائم اخلاقی داده شود.
وی خاطرنشان کرد: از ابزار مجازات خصوصا در خصوص جرائم اقتصادی نباید غافل شد چون در مواردی این شیوه نیز می تواند بازدارنده باشد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: در حوزه سلامت جوانان و نوجوانان نیز ضروری است که اقدامات مورد نیاز انجام شود خصوصا در دوره کنونی که متاسفانه عدم داشتن اعتماد به نفس در این قشر زمینه بسیاری از آسیب ها را فراهم کرده است.
وی در پایان با تاکید بر اینکه آموزش های حقوقی و مهارتهای زندگی در حوزه آسیب اجتماعی می تواند بسیار کارگشا باشد،گفت: راه اندازی مرکز آینده‌پژوهی در شیراز برای پیشگیری از آسیبهای اجتماعی نیازی ضروری است که باید ایجاد شود و بهرمندی از این مرکز در شیراز بعنوان الگویی برای سایر کلانشهرها و نقشه راه پیشگیری در این حوزه باشد.
**ارتباط ارگانیکی بین فعالیت دستگاه ها نیست
استاد دانشگاه حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز در ادامه این نشست تخصصی گفت: شیوه کار و ارتباط ارگانیکی بین فعالیت دستگاه های مرتبط با حوزه آسیب های اجتماعی در سطح استان فارس و کلانشهر شیراز دیده نمی شود.
اصغر میرفردی افزود: متاسفانه هر دستگاهی در این حوزه برای خودش کار می کند و این درجه کم همکاری برای جامعه ای سالم کافی نیست و البته به غیر از جامعه در دانشگاه نیز بخش های بین رشته ای وجود ندارد و یا بسیار کم است.
**بیماری احساس غریبه بودن در کلانشهر
این استاد دانشگاه ادامه داد: یکی از برجسته ترین ویژگی های کلانشهرها وجود احساس غریبه بودن در آنها است که متاسفانه این حس در پی گسترش شبکه های مجازی در سطح خانواده ها نیز رسوخ کرده که قطعا این مسأله آسیب‌های اجتماعی فراوانی را در سطح جامعه ایجاد خواهد کرد.
میرفردی اضافه کرد: بدترین معضل کلانشهرها که از احساس غریبگی نشات می گیرد آسیب عصیانگرایانه و نو آورانه است که باعث بروز و گسترش خفت گیری و کلاهبرداری می شود.
وی به رشد جمعیتی شیراز از اوایل دهه 70 که حدود یک میلیون نفر بود و اکنون که در مرز دو میلیون نفر است اشاره کرد و گفت: بعضی ویژگی های شیراز مانند سایر کلانشهرها است اما ویژگی غیرت در این شهر پررنگ است و ساکنین آن دیگران را با تعصب قومیتی می بینند و متاسفانه در پی این مساله مشکلات زیادی در این شهر ایجاد می شود.
**شهرنشین شدیم اما شهرگرا نشدیم
این استاد دانشگاه در ادامه صحبتهای خود اشاره کرد: شهر نشین شدیم اما شهرگرا نشده ایم و باید کسی که می خواهد شهر نشین شود شهرگرا نیز باشد.
میرفردی توضیح داد: خود مراقبتی و دیگر مراقبتی باید مدنظر قرارگیرد و تحت عنوان نظارت همگانی مورد توجه همه شهروندان باشد و جامعه به جای صحبت در خصوص ضروریت های شهرنشینی به آن عمل کنند.
استاد دانشگاه شیراز تصریح کرد: باید به سمتی پیش برویم که فرهنگ شهروندی گسترش و سرمایه اجتماعی تقویت شود و نهایتا شهروند مسئول در این شهر تربیت شود که دیگر نیاز به حضور پلیس وجود نداشته باشد و هر شهروند خود مسول و ناظر اعمال خود باشد.
**77درصد سرقتهای فارس در شیراز
همچنین معاون اجتماعی نیروی انتظامی استان فارس در ادامه این همایش گفت: اولویت آسیبهای اجتماعی استان در خصوص اختلافات خانوادگی،نزاع و درگیری،بیکاری،،خرید و فروش مواد و حوادث ترافیکی است و همچنین اولویت آسیبهای اجتماعی کلانشهر شیراز نیز اختلافات خانوادگی،نزاع و درگیری،بیکاری،،سرقت،کلاهبرداری و اعتیاد سنتی است.
سرهنگ کاووس محمدی افزود: 77درصد سرقتهای ،35 درصد قتل ها ،23 درصد تجاوز به عنف ، 23 درصد تصادفات منجر به فوت در استان فارس متعلق به شهر شیراز است.
محمدی با اشاره به اینکه در مجموع 50 درصد جرائمی که در استان فارس رخ می دهد مربوط به شیراز است،اظهار داشت: 70 درصد جرائم سرقت در شیراز توسط مجرمین سابقه دار انجام می شود که در این مورد شاهد تکرار جرم هستیم.
وی ادامه داد: 80 درصد سارقان خودرو و منزل در شیراز افراد بومی و 20 درصد غیربومی هستند، 95 درصد قتل های شیراز اتفاقی رخ داده و قاتل فردی سابقه دار نبوده است و تنها پنج درصد قتلهای این شهر با نقشه قبلی رخ داده است.
معاون اجتماعی نیروی انتظامی فارس افزود: 86 درصد قاتلین شیراز مرد و 14درصد زن و همچنین 80 درصد قربانیان قتل در این کلانشهر مرد و 20 درصد زن هستند.
وی تصریح کرد: در خصوص انگیزه ارتکاب قتل نیز 45 درصد به علت درگیری خیابانی ،30 درصد اختلافات خانوادگی، 15 درصد ناموسی و 10 درصد سایر موارد بوده است.
**76درصد قاتلهای شیراز جوان هستند
محمدی اظهار داشت: 50 درصد قتل ها در مناطق حاشیه نشین و مجرم پرور شیراز اتفاق افتاده که 15 تا 30 ساله ها 76 درصد قتل ها را انجام داده اند و 14 درصد دیگر را نیز 30 تا 45 ساله ها مرتکب شده اند.
وی با اشاره به اینکه سن اعتیاد در شیراز اکنون به 19سال رسیده و در مواردی تا 13 سال نیز دیده شده است،در ادامه گفت: مرکز هشدار الکترونیک در شیراز در حال راه اندازی است که به وسیله آن می توان سریعا از سرقت از فروشگاه هایی مانند طلا فروشی و بانک مطلع شد.
**اخطار تجارت پیوند اعضا در شیراز
عضو هیات علمی و استاد بخش حقوق و علوم سیاسی دانشگاه شیراز نیز در بخش پایانی این نشست گفت: طبق ماده 55قانون شهرداری ها این نهاد باید در حوزه پیشگیری از آسیب های اجتماعی ورود کند.
شهرام ابراهیمی با اشاره به اینکه معضلاتی از قبیل طلاق،اعتیاد و حاشیه نشینی اکنون در شیراز گسترش یافته است، افزود: براساس تحقیقات جدید و به روز دنیا ،اگر جرمی در شهری رخ دهد به جای مجرم باید مسئولان مربوطه در آن شهر مجازات شوند که چرا اقدامات پیشگیرانه کافی انجام نداده اند.
وی توسعه گردشگری سلامت در شیراز را امری لازم دانست و بیان کرد: متاسفانه تجارت پیوند اعضا در این شهر در حال رونق گرفتن است چون افرادی هستند که اعضای بدن خود را می فروشند.
وی اظهار داشت: در پی بررسی های صورت گرفته متاسفانه تجارت پیوند اعضای بدن در شیراز در حال افزایش است و مافیایی نیز حول این مساله شکل گرفته که سرشاخه های آن از کشورهایی مانند عمان، بحرین و قطر مشتری ها را به شیراز می آورند و در این شهر پزشک و پرستار و ... نیز دارند و این اقدام را انجام می دهند.
وی اظهار داشت: نیاز است که آموزش های لازم به افرادی که در معرض فروش اعضاء بدن خود در این شهر هستند داده شود.
ابراهیمی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: تغییر اقلیم باعث شده کمربند بزهکاری و زیست بومی جنایی در حاشیه شیراز ایجاد شود.
وی اضافه کرد: متاسفانه اغلب کسانی که در حاشیه شیراز اسکان پیدا می کنند اغلب به سمت بزهکاری سوق داده می شوند که نیاز است در این محدوده اقدامات لازم در زمینه پیشگیری از آسیبهای اجتماعی و بازآفرینی اینگونه محلات انجام شود.
9873 / 2027
از محمدامین افشارپور