بزرگنمايي:

پیام فارس - شیراز- محله مهدی‌آباد شیراز از مناطق حاشیه‌ای است که می‌توان معضلات اجتماعی را در آنجا با همه معیار‌ها و ملاک ‌هایش دید و تعریف کرد. گروه‌های مردم‌نهاد با ورود به این منطقه با پایش وضعیت محل در حال تلاش برای بهبود وضعیت هستند؛ گرچه راهی دراز برای تامین حداقل‌ها در پیش است.
به گزارش ایرنا، این روزها عبارت‌های آسیب‌های اجتماعی، معضلات اجتماعی، افراد آسیب‌پذیر، حاشیه‌نشینی و این دست مباحث را بسیار می‌شنویم.
آسیب‌های اجتماعی بر اثر شرایط نامناسب زندگی پدید می‌آید و گروه‌های مختلف انسان‌ها را درگیر می‌کند. از همین رو، آنان دیگر قادر نیستند زندگی سالمی داشته باشند و نمی‌توانند خود را از مصیبت‌های حاصل از معضلات اجتماعی نجات دهند.
در این شرایط نهادهای دولتی همراه با و تشکل‌های بخش خصوصی یا سازمان‌های مردم‌نهاد (سمن‌ها) وارد عمل شده اند و به آسیب ‌دیدگان یاری رسانده اند
اینگونه مسائل بیشتر در کلان‌شهر‌ها و مناطقی رخ نمایی می‌کند که روزگاری در حاشیه شهر بوده‌اند و امروز براثر توسعه شهری بخشی از مناطق شهری به شمار می‌روند.
آسیب‌ها در این مناطق به دلیل فقر مادی و فرهنگی بیش از دیگر نقاط است و نشانه‌های آن را می‌توان با افزایش تعداد کودکان کار، افزایش زباله ‌گردها، مشاهده معتادان متجاهر و آسیب‌های حوزه زنان مشاهده کرد.
محله مهدی آباد شیراز که به کَتَس بس یا کتس فس نیز موسوم است، یکی از این نقاط آسیب‌زاست که با جمعیتی 30 تا 50 هزار نفری در کمربندی شیراز- بندرعباس واقع شده است.
فقر مادی شدید آمیخته با فقر فرهنگی در این منطقه، زمینه ‌ساز انواع آسیب‌ها شده است. اعتیاد یک یا چند عضو خانواده به مواد مخدر، تک سرپرستی بودن خانوار‌ها، بازماندگی از تحصیل، عدم آگاهی و بروز بیماری‌های روحی و جسمی ساکنان این بخش حاشیه‌ای شیراز را دچار آسیب‌های بسیار کرده است که در کنار نبود و کمبود امکانات شهری، وضعیت آنان را ناگوارتر می‌کند.
بسیاری از کودکان پس از اتمام ساعت مدرسه به زباله‌گردی می‌پردازند. دسترسی آسان به مواد مخدر نیز خیابان‌گردی‌های آنان را بسیار پرخطرتر می‌کند و انواع و اقسام آسیب‌ها را برای آن‌ها به همراه دارد که درصورت عدم آموزش و نبود فعالیت‌های گروه‌های مردم نهاد، ضرر‌های جبران ناپذیری به آن‌ها وارد می‌کند.
درحال حاضر ضرورت توجه به اوقات فراغت برای کودکان و نوجوانان، توانمندسازی زنان و زمینه‌سازی برای اشتغال آنان، آموزش مهارت‌های زندگی ازجمله خودمراقبتی و مهارت نه گفتن، نظارت‌های بهداشتی و حضور گروه‌های داوطلب پزشک برای معاینه دوره‌ای افراد و نیز بهبود وضعیت رفت‌ و‌آمد از جمله ساخت پیاده رو و قراردادن دستگاه‌های حمل و نقل عمومی می‌تواند بخش عمده‌ای از مشکلات این منطقه را حل کند.
یکی از سازمان‌های مردم ‌نهاد با عنوان بنیاد صلح پارس با حضور در این محله، طرح‌های پژوهشی و تحقیقاتی برای ریشه‌یابی معضلات ساکنان آن را آغاز کرده است. این طرح‌ها با هدف یاری‌رسانی به زنان و کودکان درحال انجام است.
مدیرعامل بنیاد صلح پارس در گفت‌ و‌گو با ایرنا عنوان کرد: فعالیت این بنیاد بر اساس توانمندسازی اقشار آسیب‌پذیر در محلات آسیب‌ زا شکل گرفته است و گروه هدف را زنان و کودکان قرار داده است.
شکیبا شریف‌ پور افزود: بر آن هستیم از طریق آموزش‌های فرهنگی، اجتماعی و بهداشتی در کنار مباحث کارآفرینی بتوانیم به این محلات کمک کنیم.
وی با اشاره به اینکه محله مهدی‌آباد، از مناطق بسیار آسیب‌زاست و فقر عمومی در آن بیداد می‌کند، ابراز داشت: این منطقه در عین حال که بخشی از سکونتگاه‌های غیر رسمی شیراز به شمار می رود، به منطقه 9 شهرداری شیراز ملحق شده است.
شریف‌ پور بیان کرد: پایش‌های انجام شده به وسیله بنیاد صلح پارس نشان می‌دهد که محله از امکانات لازم برای شهروندان برخوردار نیست، خیابان‌ها استاندارد لازم را ندارد، پیاده‌رو‌ها گنجایش عبور و مرور ساکنان را ندارد، وسایل حمل و نقل شهری در بخش‌های بسیاری از محله وجود ندارد و از همه مهم ‌تر احساس امنیت است که در این منطقه دیده نمی‌شود.
مدیرعامل بنیاد صلح پارس ادامه داد: معتادان متجاهر، کارتن‌خواب‌ها و خرده ‌فروش‌های مواد مخدر در محله در حال رفت و آمد هستند و زنان و کودکان هر روز در معرض همه این ناهنجاری‌ها قرار دارند و روزگار سختی را می گذرانند.
وی با اشاره به مصاحبه‌هایی که با افراد محله مهدی‌آباد صورت گرفته است، بیان کرد: براساس تحقیقات به عمل آمده، اغلب زنان همسران خود را از دست داده‌اند و خودشان سرپرستی خانواده‌ها را بر عهده دارند؛ افزون بر این نداشتن شغل‌ دائم و محل کسب درآمد مناسب، زندگی خود و فرزندانشان را دچار مخاطره کرده است.
شریف‌ پور به سوء تغذیه و بیماری‌های مختلف جسمی و روحی اشاره کرد که چون اقدامی برای درمان آن ها انجام نشده به بیماری‌های مزمن و غیرقابل درمان بدل شده‌اند.
این فعال اجتماعی بیان کرد: این بنیاد برای رفع این معضلات برنامه‌ریزی کرده است و تمرکز خود را بیشتر بر آموزش و مسائل بهداشتی گذاشته است و قصد دارد توجه نهاد‌های مختلف را به معضلات این محله و راهکار‌های احتمالی جلب کند.
در پی این اقدام، در بازدیدی که در روز شنبه 10 آذرماه از محله مهدی‌آباد شیراز با حضور سولماز دهقانی عضو شورای اسلامی شهر شیراز صورت گرفت، آسیب‌ها و نیاز‌های این محله در حوزه مشکلات و معضلات زنان، اشتغال‌زایی، ایجاد و تجهیز سالن‌های ورزشی و سالن‌های بازی کودکان، حمل و نقل و دسترسی به راه‌های امن بررسی شد.
امام جماعت محله مهدی آباد شیراز در گفت ‌و‌ گو با ایرنا با تاکید بر اینکه مهم ‌ترین مشکل این محله حاشیه‌ نشین عدم توجه کافی است گفت: فقر و نابسامانی‌های اجتماعی در این محله بیداد می‌کند، وضعیت بهداشتی نامناسب است و لوله‌کشی فاضلاب در این منطقه انجام نشده است که باعث می‌شود پساب‌های خانگی در جوی‌های کوچه‌ها جاری شود و مشکلات بسیاری را برای ساکنان پدید آورد.
حجت‌الاسلام سید علی خلیلی عنوان کرد: تراکم جمعیت در این منطقه از مسائلی است که ارائه امکانات و توزیع عادلانه آن‌ها را با مشکل مواجه کرده است و از همین رو میزان آسیب‌ها افزایش یافته است.
وی ادامه داد: با آنکه مسائل و مشکلات این منطقه بسیار است، مسئولان نباید خود را از چشم مردم پنهان کنند چراکه هر گامی برای بهبود وضعیت برداشته شود، می‌تواند بسیاری از مشکلات مردم را حل کند.
همچنین رئیس هیات امنای مسجد علی ابن موسی الرضا (ع) که در این محله واقع شده است به ایرنا گفت: برخی ساخت‌ و ‌ساز‌ها با هدف بهره ‌مندی مردم منطقه از امکانات صورت گرفته اما به صورت نیمه‌ کاره رها شده است و امروز با افزایش قیمت‌ها دیگر امکان تکمیل آن پروژه‌ها به صورت خیرساز ممکن نیست.
محمد حسین سلیمی ادامه داد: تعریض خیابان در این منطقه به دلیل عدم تملک 2000 متر زمین متوقف مانده است همچنین نبود دبیرستان پسرانه باعث شده که فرزندان اهالی ساکن منطقه بعد از دوره متوسطه اول درس خود را رها کنند و از همین رو تعداد بازماندگان از تحصیل در این منطقه بسیار است.
وی افزود: در نتیجه این اتفاق نوجوانان جذب گروه‌های خلاف ‌کاری و مواد مخدر می‌شوند یا در بهترین حالت به زباله ‌گردی یا کار‌های موقت می‌پردازند که بر سرنوشت آنان و سایر اعضای خانواده‌شان نیز تاثیرگذار است.
با آنکه ورود گروه‌های مردم ‌نهاد به این مناطق به بهبود وضعیت آن‌ها کمک خواهد کرد، تا زمانی که عزمی همگانی و اراده‌ای محکم در کنار این اقدامات مردمی صورت نگیرد، امکان متوقف کردن چرخه خشونت، فقر و بزهکاری از میان نخواهد رفت.
براساس گفته مردم و ارزیابی های سازمانهای مردم نهاد، قدرت و نفوذ و هراس افکنی گروه‌های تبهکار در مناطق حاشیه‌ ای، عموماً راه را برای ایجاد امنیت پایدار که نخستین رکن ارائه خدمات به مردم است می‌بندد که در نتیجه آن نمی توان مسیر را برای ارائه خدمات اجتماعی لازم و کافی به این مناطق هموار کرد.
براین اساس، همکاری مردم در کنار نهاد‌ها و سازمان‌های دولتی مسئول می‌تواند زمینه‌ را برای آبادسازی شهر‌ها و از بین‌بردن حاشیه‌ها فراهم آورد و امنیت و صلح پایدار را جایگزین خلاف‌کاری و بزه کند.
از: سیده سمیرا متین نژاد
7375 /1876