بزرگنمايي:

پیام فارس - شیراز- با چهره ای سراسر خندان دوید، به ما نگاه کرد و دست‌هایش را جوری گرفت که یعنی دوست دارد بغلش کنیم. این استقبال پرمهر کودکی پنج‌ ساله بود در موسسه نگهداری و توانبخشی معلولان ذهنی نرجس شیراز.
برای سرزدن به این موسسه رفته بودیم،سعید پنج ساله گویی که ما را می‌شناسد یا مثل میزبانی که چشم ‌انتظار میهمانش است با آن چشم‌های گشاد و قدم ‌زدن‌های پرشوقش بسیار سرخوشانه ‌تر از هزاران کودک سالمی که روزانه می‌بینیم، هیجان کودکی‌اش را نشان داد.
او از فرزندان این خانه است، پناهگاهی برای آن‌ها که در اصطلاح با معلولیت‌های ذهنی و جسمی به دنیا آمده‌اند یا بر اثر حادثه‌ای به آن دچار شده‌اند.
بیشتر ساکنان نرجس کودکان‌ هستند. برخی را خانواده‌ها ناچار بوده‌اند بسپارند، برخی هم خانواده‌ای ندارند و نرجس و پرستار‌هایش می‌شوند خانواده‌هایشان. حدود 80 نفر‌ند که به اصطلاح کودکان بلاصاحب لقب می‌گیرند، اما درواقع خانه‌ امروزشان شاید از آنچه در زندگی معمولی در انتظارشان بود بهتر است.
بچه‌ها خیلی زود با هر مراجعه ‌کننده‌ای اخت می‌شوند، انگار هرچه در ظاهر ندارند، در قلب‌هایشان رشد کرده، ریشه زده و شکوفه داده است و اگر اخمی هست نه از سر بدخلقی که بیشتر نماد رنج‌هایی است که طبیعت بر آن‌ها تحمیل کرده است.
هدایت بهاالدینی مدیرعامل موسسه خیریه نرجس است. او بیست ساله بود که پس از سال‌های جبهه و جنگ به فعالیت در بهزیستی کشیده شد و مدیر بهزیستی شهرستان سپیدان و بعد شیراز شد.
او به خبرنگار ایرنا گفت: آن زمان حتی نمی‌ دانستم کار بهزیستی چیست. در آن سال‌ها تعهد بر تخصص تقدم داشت اما چون عشق بود با این کار خو گرفتم و آشنا شدم.
او ادامه می‌دهد: پس از سال‌ها کارکردن در بهزیستی احساس کردم حضورم در سیستم دولتی چندان مرا خرسند نمی‌کند‌ بنابراین تصمیم گرفتم حدود سه سال قبل از اتمام دوره کاری درخواست بازنشستگی زودتر از موعد کنم و چنین کردم. پس از آن وارد فعالیت خیریه‌ای شدم که مربوط به معلولان و خانواده‌های آنان بود؛ به ویژه در این میان رنج معلولان ذهنی بیش از دیگران مرا مشغول می‌کرد.
بهاالدینی با لمس هرچه بیشتر زندگی معلولان و کم‌ توانان ذهنی تصمیم می‌گیرد برای شهرش، شیراز کاری انجام دهد. او با فاصله گرفتن از سیستم اداری و بروکراسی حاکم بر آن ظرف چند سال بزرگترین مجموعه نگهداری معلولان ذهنی را در شیراز دایر کرد و نامش را نرجس گذاشت.
مدیرعامل موسسه نرجس سرمایه خود را اعتماد مردم می‌داند و می‌افزاید: من کارمندی بیش نبودم که این مجموعه را راه اندازی کردم و امروز خوشحالم که بنا به اظهارات خانواده‌های معلولین، رضایتمندی را در حد توان احساس می‌کنم.
هیات امنای این موسسه آرمان خود را در حمایت از معلولان بر مبنای حفظ کرامت انسانی، حفظ کیان خانواده‌های معلولین و کم کردن از آلام و درد‌های آنان قرار داده است.
موسسه خیریه نرجس که در سال 1374 تاسیس شد تا سال 80 به اوج فعالیت‌های خود رسید و فضایی برای نگهداری این کودکان در شهرک والفجر شیراز تاسیس کرد که امروز ظرفیت نگهداری 250 معلول ذهنی و جسمی و کودکان بی سرپرست مرزی را دارد.
کودکان مرزی نه از بهره هوشی عادی برخوردارند و نه عقب‌ افتاده ذهنی محسوب می‌شوند، بلکه در مرزی باریک میان این دو وضعیت قرار دارند. آن‌ها در نرجس خانه دارند و فضایی کوچک با ده کودک دیگر و با حمایت همیشگی یک مربی زندگی می‌کنند.
برخی به مدرسه عادی می‌روند و برخی استثنایی. هدف این است که به استقلال نسبی دست یابند تا بتوانند در جامعه موثر باشند.
ظرفیت نرجس تکمیل است و امکان پذیرش جدید وجود ندارد اما مدیرعامل این موسسه امیدوار است در سال‌های پیش‌رو بتواند ظرفیت این موسسه را به 300 نفر برساند.
** شهر صدرا چشم‌ انتظار موسسه نرجس است
بهاالدینی می‌گوید: متقاضیان بسیاری به صورت آزاد یا از طریق بهزیستی معرفی می‌شوند، خدا را شکر پیش بینی این درخواست‌ها را از چند سال پیش کرده بودیم و برای توسعه مرکز قطعه زمینی را در شهر صدرا خریداری کردیم و امروز از خیرین، شهروندان و هموطنانمان دعوت می‌کنیم برای ساخت این مجموعه ما را یاری کنند.
او در مصاحبه با ایرنا بیان می‌کند: بحران‌های اجتماعی، مشکلات اقتصادی، افسردگی و انزواطلبی خانواده‌ها و بروز مسائلی از این دست یادآور می‌کند که کمک به همنوع وظیفه انسانی همه ماست و ساخت مجموعه شهر صدرا از نمود‌های این همیاری است.
یکی از دغدغه‌های موسسه از بدو تاسیس این بوده است که اگر روزی نعمت کمک‌های مردم و حضور و مشارکت آن‌ها کاستی گیرد، چه باید کرد.
از سوی دیگر هزینه‌های روزافزون زندگی آن ها را نیز به این فکر فرو برده بود که شاید روزی نتوانند همه هزینه‌ها را از خیرین تامین کنند به همین دلیل به فکر ایجاد منابع پایدار مالی افتادند تا به استقلال اقتصادی نسبی دست یابند؛ از همین رو درمانگاهی را در همین مجموعه تاسیس کردند که امروز به اهالی منطقه شهرک والفجر و احمدآباد شیراز خدمات‌رسانی می‌کند.
مدیرعامل نرجس در این باره بیان می‌کند: یکی از مشکلات ما همواره درمان کودکان معلول بود. هر روز باید آن‌‌ها را به بیمارستان‌های شهر منتقل می‌کردیم و رفع این مساله نیاز به آمبولانس، مددکار، مراقب و راننده‌ای داشت که حضوری دائمی داشته باشد؛ بدین ترتیب تصمیم گرفتیم درمانگاهی بسازیم که هم خدمات‌رسانی به معلولان خودمان را برعهده گیرد و هم ممر درآمدی باشد برای موسسه.
او می افزاید:خوشبختانه به دلیل ممتاز بودن خدمات، این مرکز مراجعین بسیاری دارد؛ از سوی دیگر برخی نیز معتقدند که اگر در این مکان مداوا شوند منافع و منابع آن برای معلولان مصرف می‌شود و با این نیت به ما مراجعه می‌کنند.
** هزینه‌هایی که سر به فلک می‌کشد
طبق برآورد‌های مالی موسسه خیریه نرجس هزینه نگهداری هر معلول در سال 1397 بین دو میلیون و 500هزار تومان تا 3میلیون تومان در ماه است. 170 نفر از افراد این موسسه که ازطریق بهزیستی به اینجا فرستاده شده‌اند ماهانه 620 تا 640 هزار تومان یارانه دریافت می‌کنند و مابقی مخارج آن‌ها از طریق خیرین و منابع پایدار موسسه تامین می‌شود. نیازهای دیگر کودکان نرجس که زیر نظر بهزیستی نیستند هم از کمک‌های مردمی فراهم می‌شود.
مدیرعامل موسسه خیریه نرجس از سازمان بهزیستی انتظار دارد که از طریق مراجع قانونی یارانه‌های معلولان را افزایش دهند؛ چراکه با بحران‌های اقتصادی طی یک سال گذشته و آسیب‌دیدن طیف وسیعی از مردم از جمله خیرین در چنین شرایطی میزان کمک‌های مردمی کاهش یافته است.
بهاالدینی در این باره می‌گوید: بخشی از کسانی که به ما کمک می‌کنند، صاحبان سرمایه‌اند که این روزها خود، دچار مشکلات مالی شده‌اند و بعضا کارخانه‌هایشان با هزار نیرو به وضعیت تعطیل یا نیمه‌تعطیل در آمده است؛ بنابراین با توجه به نوع خدمتی که ارائه می‌کنیم به همت مضاعف مردم و مسئولان نیاز داریم.
او ادامه می‌دهد: حدود 200 نفر در سه شیفت کاری در موسسه نرجس به صورت شبانه‌روزی کار می‌کنند که تامین مالی آنان برای ما بسیار دشوار شده است؛ از سویی در بخش‌هایی همچون فیزیوتراپی به نیروی بیشتری نیاز داریم و از سوی دیگر منابع مالی کافی برای جذب بیشتر آن‌ها را نداریم.
مدیرعامل موسسه خیریه نرجس شیراز با اشاره به اینکه امسال بعد از گذشت 23 سال برای نخستین بار خودمان گوشت مورد نیاز موسسه را خریداری کردیم، می افزاید: همیشه این نیاز‌ها از طریق خیرین و مردم به‌صورت تمام و کمال تامین می‌شد؛ اما امروز دچار مشکل شده‌ایم.
موسسه خیریه نرجس شیراز به تازگی موفق به اخذ مدرک ایزو شده است؛ همچنین چندی پیش دکترای افتخاری مدیریت کسب و کار دانشگاه میکی موتو ژاپن به این موسسه اهدا شده است.
نرجس به همت نیت خیر موسسان، نیک‌اندیشان و خدمتگزارانش امروز به برندی کشوری بدل شده است؛‌ هرچند همه این‌ها به واسطه تلاش‌هایی است که برای قشری از جامعه صورت می‌گیرد که لبخندشان هزاران خروار نعمت و برکت است.
پذیرفتن اینکه بخشی از جمعیت جهان را معلولانی تشکیل می‌دهند که می‌توانند همپای انسان‌های سالم فعالیت کنند و مستقل شوند و تاثیرگذاری اجتماعی داشته باشند، بدون نگاه ترحم‌آمیز موضوعی بسیار مهم است که نیاز به فرهنگ‌سازی و همدردی سالم دارد.
باید پذیرفت این جمعیت بسیار بزرگ، خواسته‌ها و نیاز‌های خاص خود را دارد. این پذیرش چیزی است که سازمان ملل نیز بر آن تاکید می کند؛ بنابراین باید این رویه را نه‌تنها در روز‌های منتهی به مناسبت‌های معلولان که در همه روزها در زندگی جاری کرد و برای آن ذهن‌ها را آماده ساخت و به آن جامه عمل پوشاند.
از: سمیرا متین نژاد
7375 /1876