بزرگنمايي:

پیام فارس - شیراز- یک پژوهشگر ادبی گفت: اشعار عاشقانه سعدی شبیه عاشقانه‌های زمینی شاعران پیش از او نیست بلکه عشق او نشان دهنده درهم آمیختگی هنرمندانه 2 گنجینه ارزشمند است که برون‌گرایی آریایی و درون‌گرایی فرهنگ و تمدن بومی بین‌النهرینی ایران را در بر می‌گیرد.
به گزارش ایرنا نوزدهمین نشست از سلسله برنامه‌های "برخوان سعدی" که سه شنبه در مرکز اسناد و کتابخانه ملی فارس در شیراز برگزار شد، به مضمون عشق در آثار سعدی اختصاص یافت.
اسدالله جعفری، پژوهشگر و استاد دانشگاه در این نشست با تبیین پیشینه عشق در ادب فارسی اظهار داشت: غزل سعدی ترکیبی هنرمندانه از لطف سخن سنایی، سلاست، روانی و پختگی غزل انوری است و شاید بتوان سلاست زبان و لطافت معنی را 2 ویژگی اصلی در غزل عاشقانه سعدی به شمار آورد.
وی افزود: لطافت معنی غزل سعدی، عشق زمینی او را از دیگران متمایز ساخته است چرا که عاشقانه‌های زمینی سعدی ترکیبی‌اند اما مقصود تلفیق عشق و عرفان که بعدها در قرن هشتم ظهور می‌کند، نیست.
جعفری بیان کرد: عشق سعدی برخوردار از صفاتی همچون جسارت، شجاعت، جسمانیت، متانت، حیا، والایی، و دیریابی است.
این پژوهشگر افزود: عشق زمینی در میراث آریایی، عشقی برون‌گرا و تابع آیین‌های هند و اروپایی است که غالبا در شرق ایران رواج داشت و آیین‌های مبتنی بر عشق ملموس، نفسانی و رسوم مربوط به برون همسری توام با جسارت و شجاعت معشوق بود.
وی، با بیان اینکه در این نوع عشق با عشق والایی مواجه نیستیم، اظهار داشت: این نوع عشق زودیاب است و عاشق در آن به وصال می‌رسد، معشوق نیز در این وصال همراه عاشق است و شجاعانه با موانع می‌جنگد، چنانکه در نمونه‌های هند و اروپایی و هند و ایرانی مشهود است.
جعفری افزود: همین گونه عشق زمینی است که از شرق ایران و از سبک خراسانی به سعدی رسیده است و به سادگی و بی‌ پردگی، تجربیات عاشق و معشوق را می‌نمایاند.
این استاد دانشگاه در ادامه به ویژگی‌های عشق زمینی در گنجینه فرهنگی بومی بین‌النهرینی و آیین‌های سومری ـ سامی اشاره کرد و گفت: این نوع عشق متعلق به فرهنگی است که پیش از مهاجرت آریاییان وجود داشت و از غرب ایران (زاگرس) تا عراق و شام و مصر (مدیترانه شرقی) را در بر می‌گرفت.
جعفری ادامه داد: در این نوع عشق که مختص سنت فرهنگی آسیای غربی است، عاشق را مجال وصال معشوق نیست و فراق، ناگزیر این عشق است که همان عشق اصلی در سبک عراقی است و چون از آیین‌های سومری ـ سامی سرچشمه گرفته است، می‌سوزاند، می‌خشکاند و داغی است که تا همیشه بر جسم و جان عاشق می‌ماند.
این پژوهشگر ادبی اضافه کرد: شاید مراودات و آمد و شدهای سعدی در بلاد عراق و شام را بتوان از عوامل تقویت تاثیرگذاری رسوم و آیین‌های سومری ـ سامی که بومی غرب ایران نیز بوده است، دانست که در شیوه فکری این شاعر و آفرینش مضامین آتشین عاشقانه او وجود دارد.
وی، با اشاره به بسامد بسیار کلید واژگانی همچون کاروان، ساربان، محمل، منزل، بادیه، اِبِل، قافله و لیلی و مجنون در شعر سعدی گفت: این واژگان بیانگر تاثیرپذیری سعدی از آیین‌های بومی بین‌النهرینی یا سومری ـ سامی آسیای غربی است.
جعفری افزود: از آنجا که این عشق زمینی ترکیبی، ریشه در آیین‌های هند و اروپایی و آیین‌های آسیای غربی (مهد تمدن جهان) دارد و هر 2 آیین در فرهنگ غنی ایران وجود داشته است، سرزمین ایران را باید پایگاه تمدن جهانی عشق نامید و سعدی را آموزگار عشق راستین.
ابو محمد مصلح الدین بن عبدالله، نامور به سعدی شیرازی و مشرف الدین در سال 568 یا به برخی از روایت ها در 588 خورشیدی تولد یافت. آوازه این شاعر و نویسنده پارسی گوی ایران زمین بیشتر به خاطر نظم و نثر آهنگین ، گیرا و قوی اوست.
جایگاه این شاعر نام آور سده هفتم هجری نزد اهل ادب تا بدان جاست که به وی لقب استاد سخن و شیخ اجل داده اند. آثار معروفش کتاب گلستان در نثر و بوستان در بحر متقارب و نیز غزلیات و دیوان اشعار اوست که به این سه اثر کلیات سعدی می گویند.
شیخ اجل سعدی به سیاحت و جهانگردی علاقه بسیاری داشت و به شهرهای خاور نزدیک و خاورمیانه، هندوستان، مصر و شمال آفریقا سفر کرد و این جهانگردی به روایتی 30 سال به طول انجامید.
این شاعر نام آور در سال 671 خورشیدی در شیراز چشم از جهان فروبست.
7375 /6118