بزرگنمايي:

پیام فارس - شیراز- تالاب بزرگ بختگان دیرزمانی است که به شوره زار بدل شده است، شوره‌زاری که به گفته کارشناسان حتی در صورت احیا، به روزهای شکوه و طراوت گذشته باز نخواهد گشت.
به گزارش ایرنا، زنگ خطر نابودی این تالاب، مردادماه گذشته در سفر عیسی کلانتری معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست کشور بیش از پیش به صدا در آمد، وقتی وی اعلام کرد: برنامه‌های اجرا شده در خصوص تالاب بختگان خرده برنامه‌ای بیش نبوده است و دانشگاه شیراز باید گام‌هایی بلند برای تدوین برنامه جامع احیای تالاب‌ها بر دارد.
پس از این رویداد، رویکردی علمی با محوریت دانشگاه شیراز برای نگارش برنامه جامع نجات تالاب‌ شکل گرفت و این مساله باعنوان یکی از اولویت‌های دانشگاه، سازمان محیط زیست و سازمان برنامه و بودجه استان فارس وارد فاز جدیدی شد که پیگیری مداوم آن می‌تواند فرصت‌های از دست‌رفته را تا حدودی جبران کند.
دریاچه و تالاب بختگان، از دریاچه‌های ایران در استان فارس است که تا قبل از بارندگی های اخیر کاملا خشک شده بود. این دریاچه در هنگام ترسالی، زیستگاه زمستانه پرندگان مهاجر از روسیه، دشت های سیبری و برخی از مناطق دیگر کشور است.
در سال های پُر بارش انواع فلامینگو، درنا، کبوتر دریایی، آب‌چلیک، مرغابی و غاز در این منطقه فرود آمده و زمستان گذرانی می کنند.
دریاچه بختگان، همچنین در زمان ترسالی، باعث افزایش رطوبت هوا می‌شود و به علت بلند بودن ارتفاع کوه‌های پیرامون شهرستان نی‌ریز، رطوبت حاصله در هوای همان منطقه باقی می ‌ماند و موجب ثمردهی درختان انجیر، بادام و زیتون در کوه‌ها شده که می‌توان به نوعی آن را آبیاری مصنوعی کوه‌ها نامید.
این دریاچه در فاصله حدود 200 کیلومتری شرق شیراز در شهرستان نی ریز قرار دارد.
** فرصت سوزی درباره بختگان
پدر علم آب زمین شناسی (هیدروژئولوژی) ایران به ایرنا گفت: بنا بر درخواست رئیس سازمان حفاظت از محیط زیست کشور به اتفاق هشت تن از استادان دانشگاه شیراز، طرحی را برای نجات دریاچه بختگان تدوین کرده‌ایم که آن طرح در همراهی اسماعیل تبادار استاندار پیشین فارس به سازمان محیط زیست کشور ارائه شده است.
دکتر عزت الله رئیسی اردکانی با بیان اینکه طرح نجات تالاب بختگان در سازمان محیط زیست تصویب شده است، اظهار داشت: بودجه‌ای نیز به این مطالعه تعلق گرفته؛ اما هنوز برای آغاز پروژه با دانشگاه شیراز تماسی برقرار نشده است.
این استاد دانشگاه با اشاره به اینکه تاکنون نجات تالاب بختگان با فرصت‌سوزی به تاخیر افتاده است، خاطرنشان کرد: میزان برداشت آب از این دریاچه بیش از حد بوده است و فرصتی از دست رفته و نمی‌توان دیگر تالاب را به وضعیت پیشین آن بازگرداند.
پژوهشگر دانشگاه شیراز افزود: بزرگترین لطمه تاکنون به دریاچه خورده است و از این به بعد بدتر از این نخواهد شد؛ اما هرچه برای احیای دریاچه زودتر اقدام شود، بر اکولوژی منطقه اثر بهتری خواهد گذاشت و مطلوب‌تر است.
رئیسی با بیان اینکه می‌توان دریاچه را در حد توان اکولوژیکی آن احیا کرد، اظهار داشت: تامین آب با ظرفیت نهایی دریاچه و همچون گذشته امکان‌پذیر نیست؛ اما حدی وجود دارد که همگان آن را از نظر علمی پذیرفته‌اند و در این حد دریاچه قابل بازگشت و احیاست.
وی تاکید کرد: هم‌اکنون تامین بودجه بر عهده سازمان برنامه و بودجه استان فارس و سازمان محیط زیست است که هر دو در حال پیگیری‌اند.
پدر علم آب زمین شناسی درخصوص تامین حق‌آبه تالاب اظهار داشت: بحث همین است که آب تالاب را از کجا تامین کنیم. حق‌آبه طبیعی تالاب بسیار زیاد است و از یک جا هم گرفته نشده؛ بنابراین وقتی از رهاسازی و تامین حق آبه صحبت می‌کنیم، باید در درجه اول تعیین کرد که این آب تالاب از کجا تامین می‌شده است.
×× یک سال زمان برای مطالعات مفصل نیاز است
رئیسی ادامه داد: راه‌های اجرایی بازگرداندن حق‌آبه و روش اجرای آن نیز به مطالعاتی مفصل نیازمند است که حدود یک سال زمان می‌برد.
وی ابراز داشت: بخشی مهم و عمده از مطالعات درخصوص تعیین سهم هریک از عوامل در خشکی دریاچه است.
پژوهشگر دانشگاه شیراز با اشاره به اینکه تیم تحقیقاتی نجات دریاچه بختگان متشکل از دانشگاهیان، افراد باتجربه، کارشناسان جهاد کشاورزی، کارشناسان سازمان آب منطقه‌ای، کارشناسان سازمان محیط زیست و دیگر افراد خبره است، تفاوت این مطالعه را با دیگر پژوهش‌ها ارائه تدریجی طرح و بررسی آن طی هر 15 روز عنوان کرد.
وی اظهار داشت: روند مطالعه با اظهار نظر کارشناسان و محققان بررسی می‌شود تا مطالعات عملیاتی شود و منحصر به دیدگاه‌های تئوریک نباشد؛ همچنین همه مسئولان اجرایی از ابتدای پژوهش در جریان مطالعه قرر خواهند گرفت و نتیجه نهایی نیز در پایان به صورت یکجا ارائه خواهد شد.
رئیسی درخصوص زمان آغاز مطالعات نیز اعلام کرد: بودجه طرح برای سال 98 درنظر گرفته شده است و به محض تصویب بودجه و انعقاد قرارداد با دانشگاه شیراز عملیاتی خواهد شد.
پدر علم آب زمین شناسی در ادامه با تاکید بر اینکه تیم تحقیقی دانشگاه شیراز دارای سابقه کار با صنعت، آشنا به مسائل اجرایی و باتجربه در ارائه مشاوره به سازمان‌های مختلف هستند، افزود: از تجربه ارزشمند این تیم که تلفیقی از نیرو‌های دانشگاهی و نیرو‌های سازمان‌های مرتبط است، با درنظر گرفتن مشکلات اجرایی و مشورت مدام بهره گرفته می شود.
**هر قطره باران امید احیای بختگان را بیشتر می‌کند
بارش‌های پاییز و زمستان امسال تاکنون سبب شده است حدود 20 درصد از دریاچه بختگان آبگیری شود و حدود چهار هزار پرنده مهاجر همچون گذشته برای گذران زمستان گرد این تالاب جمع شوند.
این رویداد باتوجه به خشکسالی‌های چندساله اخیر،‌ بسیار ناچیز توصیف شد؛ اما استاد دانشگاه شیراز بارش هر قطره باران را برای تالاب خشک بختگان و دیگر تالاب‌های تشنه استان امیدبخش توصیف کرد و گفت: در بارش‌های اخیر نیز آب دریاچه مهارلو نیز به مقدار بسیاری تامین شده است؛ بنابراین بارندگی‌ها صد در صد از هر نظر مفید هستند.
** بودجه احیای بختگان در حد مطالعات است
نماینده مردم شیراز نیز در مجلس شورای اسلامی نیز درخصوص سهم خواهی از بودجه 98 برای احیای تالاب بختگان به ایرنا گفت: این مساله یکی از دغدغه‌های جدی ماست و تقریبا همه مدیران استانی و نمایندگان پیگیر آن هستند.
علی اکبری افزود: هفته گذشته در دیدار با مسئولان دانشگاه شیراز و نیز اداره کل محیط زیست استان فارس، در این باره گفت‌و‌گو‌هایی صورت گرفته است؛ همچنین مطالعات دانشگاه می‌تواند راهکار عملیاتی برون‌رفت از این وضعیت را به صورت کارشناسی ارائه دهد.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با بیان اینکه منابع پیش‌بینی شده فعلی برای دریاچه بختگان در حد انجام مطالعات است، خاطرنشان کرد: برای فعالیت‌های اجرایی هنوز ردیف بودجه‌ای تعیین نشده است و امیدواریم مطالعات هرچه زودتر به نتیجه برسد تا وارد فاز عملیاتی شویم.
نماینده مردم شیراز در مجلس شورای اسلامی قرار دادن تالاب بختگان را در مطالبات ملی و همتراز با دریاچه ارومیه دشوار خواند و گفت: این مساله جای تامل دارد؛ اما در مرحله نخست باید باید نتیجه مطالعات مشخص شود.
اکبری اظهار داشت: نمایندگان فارس موارد لازم درخصوص احیای دریاچه بختگان را با سازمان برنامه بودجه و سازمان حفاظت از محیط زیست مطرح کرده اند و تا زمانی که راهکارهای احیای دریاچه نهایی نشده است، نمی توان اظهار نظر قطعی کرد.
عضو کمیسیون کشاورزی، آب و منابع طبیعی مجلس با بیان اینکه وضعیت دریاچه ارومیه با جدیت و نیروی دوچندان پیگیری شد، افزود: ممکن است لازم باشد وضعیت دریاچه بختگان هم به همین صورت در مجلس پیگیری شود؛ به هر روی برای فعالیت های اجرایی به نتیجه پژوهش ها نیاز است و نمایندگان نیز در تلاش هستند تا به منابع مالی بیشتری برای این طرح دست یابند.
آخرین حلقه تلاش ها در سطح ملی برای نجات تالاب بختگان، پیگیری های استاندار فارس پایتخت بود.
عنایت الله رحیمی در دیدار یک هفته گذشته خود با معاون رئیس جمهوری و رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور، خواستار توجه ویژه دولت به احیای تالاب های استان فارس شد.
در گزارش ارسال شده به رسانه ها از این نشست آمده که معاون رئیس جمهوری دستورهای لازم برای تامین اعتبار جهت پروژه های استان صادر کرد. دوستداران محیط زیست امیدوار هستند که امضای دکتر محمد باقر نوبخت ذیل پرونده تالاب بختگان نشسته باشد، به ویژه آن که این مقام ارشد دولتی در سفرهای اخیر خود بازدیدی هوایی از وضعیت این تالاب خشکیده داشته و از جزئیات برنامه های مرتبط مطلع است.
7375/ 2027