بزرگنمايي:

پیام فارس - شیراز- در کنار رونق بازار عید و متعلقات سفره هفت سین، خرید و فروش گونه‌های حیات وحش در معرض انقراض نیز رواج یافته که نگرانی دوستداران محیط زیست را در پی داشته زیرا آنان این وضعیت را با آیین باستانی نوروز که نماد زایش طبیعت است در تضاد می‌دانند.
گذری در خیابان ها و بازار عید نشان می دهد که لاک پشت برکه‌ای،ساعتی، لاک نرم چینی و یا گوش قرمز، مار آبی،سمندر لرستانی و گونه‌های گیاهی نظیر جلبک آزولا در کنار ماهی گلی سفره هفت سین در آستانه نوروز به فروش می رسد و حتی بازیچه دست کودکان نیز شده اند.
این نوع جانوران در خیابان های معالی آباد،پاسارگاد، ستارخان، چهارراه مشیر و شهرک والفجر همراه با تزیینات سفره هفت سین و ماهی گلی به فروش می رسید.
در غرفه های فروش ماهی گلی سطح شهر شیراز انواع لاک پشت های برکه ای و مار آبی از 40 هزار تومان تا 150 هزارتومان معامله می شد و همچنین سمندر لرستانی نیز قیمتی از 100 هزار تومان تا 300 هزار تومان داشت.
این وضعیت در حالی است که مسئولان اداره کل حفاظت محیط زیست فارس اعلام کرده اند که یگان‌های حفاظت از محیط زیست این اداره کل در سراسر استان فارس و شهر شیراز از دو هفته پیش فعال شده اند تا از فروش و عرضه این گونه‌های حیات وحش که خرید و فروش آن ها ممنوع هم هست جلوگیری کنند.
خرید و فروش حیات وحش و گونه‌های در حال انقراض در سراسر دنیا اقدامی غیر انسانی و غیر قانونی محسوب می‌شود که به تخریب طبیعت و انقراض گونه‌های نادر منجر می شود اما در کشور ما بسیاری از این گونه ها دستاویز بازی های کودکانه و هوس‌های زودگذر می شوند که از جمله آن می توان به سمندر لرستانی اشاره کرد که اکنون به یکی از گونه های در خطر انقراض طبیعت ایران تبدیل شده است.
سمندر لرستانی که از زیبایی بی نظیری برخوردار است و در دامنه زاگرس زندگی می کند در لیست قرمز سازمان بین المللی حفاظت جهانی (IUCN) قرار گرفته و در مرحله نابودی کامل قرار دارد.
**پوشش گیاهی و درختی در مسیر نابودی
رئیس شبکه زیست محیطی ایران  گفت: با سر رسیدن زمستان، طبیعت به جشن می نشیند و دامان خود را با رویش سبز گیاهان و گل های خودروی زیبای بهاری آذین می بندد اما صد حیف که انسانهای بی ملاحظه با بوته کنی، فرصت و اجازه رشد کامل را به این موهبت های خدادادی نمی دهد چه بسا قبل از به بذر نشستن، آنها را از چرخه حیات حذف می کنند و اجازه زادآوری را به آنها نمی دهند.
محمدرضا گل همیشه بهار افزود: بهره برداران که در برخی موارد نیز مهاجرانی هستند که از مناطق و مراتع ایران و استان فارس آمده‌اند، بدون توجه به اینکه این گیاهان بی پایان نیستند و چنانچه اجازه چرخه زادآوری به این گیاهان را ندهند قطعاً پس از بهره‌برداری مکرر و طی چندین سال متوالی دچار انقراض خواهند شد و اثری از آنها بر جای نخواهد ماند، اقدام به برکندن گیاهان می کنند.
او با اشاره به اینکه نباید فراموش کرد که تغییر اقلیم و کاهش بارندگی خود فشار مضاعفی بر مراتع که بستر رشد گونه های گیاهی است آورده، اظهار داشت: چنانچه بهره ‌برداران بدون ضابطه و تنها با نظری کاسب کارانه بخواهند به این منابع محدود خدادادی بنگرند یقیناً نام و نشان این گیاهان را تنها بر اوراق چاپ شده خواهیم یافت.
از جمله گیاهان خودروی طبیعی و وحشی که خوراکی و در معرض انقراض هستند می توان به کرفس کوهی، انغوزه، ریواس، پیاز وحشی، بن سرخ، کتیرا، گل گاو زبان، جاشیر، کنگر، پونه کوهی، بومادران، موسیر و چندین گونه دیگر نیز اشاره کرد.
**لاله واژگون نخرید
رئیس انجمن دوستداران محیط زیست فارس ادامه داد: آنچه در این روزهای پایان سال و شب عید و حتی در اوایل سال جدید با آن روبرو می شویم فروشِ لاله واژگون یا همان اشک مریم یا تاج قیصر است که برخی آن را گل اشک نیز می‌نامند و مردم برای سفره آرایی هفت سین عید نیز آنها را می خرند در حالی که این گونه گیاهی در وضعیت خطر جدی قرار داشته و در حال انقراض است.
او با بیان این مطلب که قطع ساقه این گیاه را از بین می برد و تنها سه روز می توان آن را نگه داشت،گفت: امید است مردم با نخریدن و عدم استقبال از این گونه عرضه ها موجب جلوگیری از تکرار چنین رفتارهایی از سوی بهره برداران ناآگاه شوند.
گل همیشه بهار ادامه داد: همچنین لازم است دستگاه های مسئول و متولیان عرصه طبیعی و کشاورزی ضمن آموزش و آگاهی رسانی مردم در صدد کشت این گونه گیاهان در وسعت گسترده برآیند تا ضمن ایجاد شغل، موجبات حفظ این گونه ها نیزفراهم شود.
**گونه‌های در معرض انقراض به جای ماهی گلی
وی درباره گونه های جانوری نیز گفت: در سالهای اخیر به وفور مشاهده شده هموطنان به جای ماهی قرمز برای سفره هفت سین به جانوران آبزی از قبیل سمندر لرستانی که به سمندر خالدار قیصری نیز معروف است و یا مار آبی و لاک پشت روی آورده‌اند بدون توجه به این نکته که این گونه‌ها بدلیل تعلق داشتن به طبیعت و عدم سازگاری در اسارت،از بین خواهند رفت.
رئیس انجمن دوستداران محیط زیست فارس با تاکید بر اینکه آگاه سازی تنها راه جلوگیری از این گونه اقدامات مخرب نسبت به محیط زیست است،افزود: تشکیل نهادهای مردمی دوستدار محیط زیست می تواند نقش عمده ای در ارتقا دانش و درک محیط زیست ایفا کند.
او اضافه کرد: انجمن دوستداران محیط زیست فارس در ابعاد مختلف آموزش، آگاه سازی و اطلاع رسانی در زمینه‌های تنوع زیستی، کاهش مصرف کیسه های پلاستیکی، عدم رها سازی زباله در طبیعت، استفاده از حمل و نقل عمومی و دوچرخه برای تردد شهری،رعایت حق زندگی برای همه جانداران در عرصه حیات اقدام کرده است.
**نوروز باستانی در تضاد با دشنه به قلب حیات
رئیس شبکه زیست محیطی ایران عنوان کرد: خرید و فروش گونه‌های جانوری در آستانه سال جدید پدیده شوم سال های اخیر است و جداسازی این جانوران از زیستگاه طبیعی علاوه بر انقراض نسل این جانوران باعث ایجاد اختلال در تعادل اکوسیستم کل منطقه و زیستگاه طبیعی محل زندگی این جانوران می شود که به تمام چرخه طبیعت که انسان نیز جز آن است آسیب غیرقابل جبران وارد می کند.
**سفره هفت سین یا میدان قتل حیات وحش
گل هیمشه بهار بیان کرد: ذات نوروز با بهار ، طبیعت و دوستی با محیط زیست معنا پیدا می کند که خرید و فروش جانوران وحشی به مناسبت سال نو با این آیین باستانی تضادی فاحش دارد و نگهداری آنها در تنگ و یا آکواریوم خانگی میسر نیست و در نتیجه این کار قطعا بعد چند از روز این جانوران می میرند، پس بهتر است از خرید و فروش این جانوران خودداری و سفره هفت سین را به میدان مرگ این جانداران ارزشمند تبدیل نکنیم.
**قانون اجرا شود
آتنا علوی وکیل پایه یک دادگستری گفت: قانون در زمینه زیان رساندن به محیط زیست مواردی را پیش بینی کرده که لازم است از سوی دستگاه های مجری بهتر دیده و اجرایی شود.
علوی افزود: حمل ، عرضه، فروش جانوران وحشی زنده یا کشته و اجزای آن ها براساس ماده هفت و 10 قانون شکار و صید بدون کسب پروانه یا مجوز از سازمان حفاظت از محیط زیست ممنوع و جرم است و برای مرتکبین جزای نقدی و حبس از یک تا شش ماه را در پی دارد.
این وکیل پایه یک دادگستری افزود: جزای نقدی و جبران ضرر و زیان بابت هر سمندر لرستانی ، مار آبی و لاک پشت بر اساس مصوبه سال 1394 شورای عالی حفاظت محیط زیست سه میلیون ریال تعیین شده است.
** بخشنامه‌های ابلاغ شده
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست فارس  اظهار داشت: فروش انواع لاک پشت آبی و سمندر جرم است و قطعا با متخلفین برخورد خواهد شد.
نبی الله مرادی افزود: دو هفته پیش بخشنامه ‌ای مبنی بر جلوگیری از فروش گونه های حفاظت شده محیط زیست به یگان های حفاظت این اداره کل در استان فارس ابلاغ شده است.
وی ادامه داد: بسیاری از این گونه ها غیربومی و برای تنوع زیستی ایران و استان فارس خطرناک هستند.
**رهاشدگان مهاجم
مرادی گفت: بعضی افراد در آستانه سال نو اقدام به خرید بعضی از این گونه ها می کنند و بعد از گذشت مدتی این جانوران و آبزیان را در طبیعت و رودخانه‌ها رها می کنند که این گونه ها به مهاجم تبدیل می شوند بعنوان مثال می توان به ماهی تیلا پیا و یا جلبک آزولا در شمال اشاره کرد که دریای انزلی را نابود کرد.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست فارس ادامه داد: لاک پشت نیز در انواع مختلفی نظیر لاک نرم و گوش قرمز در آستانه نوروز فروخته می شود که این گونه‌ نیز غیربومی و برای اکوسیستم طبیعی کشور ما بسیار خطرناک است.
وی ادامه داد: بعضی از این انواع لاک پشت‌ها که بیشتر نیز از نوع لاک نرم هستند از کشورهایی نظیر چین وارد ایران می شوند.
** به رودخانه نسپارید به ماموران بسپارید
مرادی با اشاره به فعالیت 30 تیم یگان حفاظت محیط زیست در آستانه نوروز در سراسر استان فارس گفت: در آستانه نوروز گونه هایی نظیر لاک پشت و مار آبی، سمندر لرستانی و گاه ماهی های زینتی به فروش می رسد که بازگشت این جانوران خصوصا انواع غیربومی و ماهی های زینتی به طبیعت ممنوع است.
وی خطاب به شهروندان گفت: شهروندان توجه داشته باشند که ماهی‌های زینتی که برای سفره هفت سین خریداری می کنند را بعد از ایام سال نو در طبیعت،چشمه و رودخانه‌ها رها نکنند و اگر قصد خارج کردن این آبزیان از منزل دارند حتما آنها را به کارکنان شهرداری تحویل دهند تا در حوضچه های داخل شهر رها کنند.
معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست فارس بیان کرد: بعضا دیده شده که در آستانه نوروز گونه‌های گیاهی غیربومی نیز در سطح شهر به فروش می رسد که این گیاهان اگر در طبیعت رها شوند قطعا صدمات غیرقابل جبرانی وارد خواهند آورد.
وی با بیان این مطلب که نوروز نباید دستاویزی برای صدمه زدن به تنوع زیستی و محیط زیست باشد،گفت: گونه مهاجم غیر بومی، خارجی، بیگانه و یا معرفی شده می تواند موجب برهم خوردن و یا تغییر یک زیستگاه شود و در پی آن به اقتصاد و یا سلامت انسان ها آسیب برساند.

گزارش از محمدامین افشارپور