چاپ

فارس انلاين- دکتر مهرداد زمان پور که رئيس اتاق فکر محيط زيست فارس نيز هست اظهار داشت:حفاظت درست از طبيعت نيازمند شناخت درست داشته‌هاي آن است، بودجه‌هاي مطالعاتي و پژوهشي محيط زيست بسيار اندک و ناچيز است ، دولت بايد در اين زمينه گشايش تازه اي ايجاد کند .
اين استاد و پژوهشگر دانشگاه گفت:‌سازماني به نام هواشناسي داريم که وظيفه اش عمدتا جمع‌ آوري داده‌هاي هواشناسي و تحليل آن‌ها است،يا سازمان زمين شناسي که به جمع‌آوري داده‌هاي زمين‌شناسي وتحليل آن‌ها مي پردازد اما سازماني براي جمع‌آوري داده از زيست‌بوم و تحليل آن نداريم.
زمان پور بيان کرد :اگرچه ‌بخش‌هايي براي مطالعه و پژوهش در محيط زيست وجود دارد ، اما ساختار سازمان محيط زيست براي مطالعه و پژوهش برنامه‌ ريزي نشده است، و ماهيت آن عمدتا نظارتي است.
وي افزود: در اين زمينه دو راه‌کار پيشنهاد مي‌کنم. يکي آن که در درون سازمان حفاظت محيط ‌زيست يک معاونت پژوهشي واقعي با بودجه و نيروي انساني مناسب راه‌اندازي شود و ديگر آن که مانند سازمان هواشناسي و سازمان زمين‌شناسي، سازمان مستقلي به‌ نام سازمان بوم ‌شناسي کشور راه‌اندازي شود. در بسياري از کشورها چنين نهادي به‌نام سازمان اکولوژي وجود دارد.
استاد دانشگاه و اکولوژيست استان فارس ادامه داد:‌ اکنون حفاظت از طبيعت در کشور و استان فارس تنها به برخي مناطق محدود است و سازمان محيط زيست توان انساني و بودجه‌اي براي حفاظت از همه عرصه‌ها را ندارد. جاي تعارف نيست، اگر خواست دولت جلوگيري از نابودي طبيعت است بايد نيروي انساني و بودجه‌ کافي براي حفاظت فراهم شود.
وي با تاکيد بر ارائه راهکاري که به بزرگ‌شدن دولت نيز نينجامد گفت: دولت مي تواند به تشويق شکل‌گيري شرکت‌هاي کوچک محلي يا سازمان‌هاي مردم‌ نهاد محلي و برون‌سپاري امور پايش و حفاظت به آن‌ها اقدام کند تا بدنه مرکزي سازمان و اداره‌هاي کل بتوانند تنها نظارت عالي بر کارکرد آن‌ها داشته باشند.
زمان پورگفت:دراين ‌صورت مي ‌توان اميدوار بود حفاظت همه محيط زيست طبيعي کشور را شامل شود و ضريب حفاظت مناطق با‌اهميت ‌ويژه نيز افزايش يابد.
رئيس اتاق فکر محيط زيست فارس اظهارکرد: بخش بزرگي از آسيب‌هاي محيط زيست ناشي از طرح‌هاي توسعه‌اي است با اين‌که در قانون لزوم انجام ارزيابي زيست‌محيطي اين طرح‌ها مورد تاکيد است و ظاهرا اجرا هم مي‌شود، اما اين ارزيابي هنوز جز پوسته‌ اي تهي بيش نيست. سپردن مسوليت اجراي ارزيابي زيست‌محيطي به متقاضيان بهره ‌برداري، شرکت‌هاي مشاور را وامدار پيمان‌کاران مي‌کند، و آنان مجبورند زير منطق تجارت، نتيجه اي مطابق با خواست کارفرما تهيه کنند و چون داده‌هاي زيست‌ بومي کافي وجود ندارد رد يا اثبات آن ناممکن است.
وي ادامه داد: لازم است راه‌کاري انديشيده شود که هزينه اين طرح‌ها از کارفرمايان گرفته شود اما قرارداد انجام ارزيابي مستقلا از سوي سازمان بسته شود تا وابستگي مشاوران به پيمانکاران از ميان برود.
زمان پور همچنين گفت: به ‌دليل نبود سازماني متمرکز براي توليد داده‌هاي زيست‌بومي، در بيش‌تر موارد داده‌هاي واقعي ميداني از زيستمندان مناطق در دست نيست و ارزيابان نيز برمبناي شرح خدمات خود را موظف به توليد داده نمي‌دانند.در نتيجه، کار ارزيابي آثار تنها برپايه ي داده‌هاي بسيار کلي انجام مي‌شود که در بهترين حالت داده‌هاي مربوط به مناطق نزديک يا داده‌هاي کلي استان و کشور است، درحالي‌که واقعيت ممکن است بسيار متفاوت باشد.
وي اضافه کرد : لازم است شرح خدمات ارزيابي‌هاي زيست‌محيطي تصحيح شود تا در اين‌گونه‌موارد شرکت‌هاي مشاور ملزم به تهيه‌ داده‌هاي واقعي ميداني باشند.
زمان پور مهم‌ترين چالش زيست‌محيطي فارس را خشکي تالاب‌ها دانست و گفت: تلاش‌هاي بسياري در اداره ‌کل محيط زيست براي تدوين برنامه‌هاي احيا و مديريت اين بحران صورت گرفته است، اما حل اين بحران نيازمند دخالت بالا‌ترين مقامات استاني در استانداري و نيز دستگاه‌هاي مربوط است. متاسفانه هيچ عزم جدي در استان براي همکاري و اجراي اين برنامه‌ها ديده نمي‌شود.
وي ادامه داد: بدتر از آن در برخي برنامه‌هاي اجرايي که آشکارا مخرب تالاب‌ها است و مخالفت صريح محيط زيست در برابر آن است لازم است که مديريت عالي استان اين بحران را عميقا بپذيرد و يک‌صدا با الزامات محيط زيستي از برنامه‌هاي احياي تالاب‌ها پشتيباني کند.
اين استاد دانشگاه همچنين با بيان اينکه در دوره اي که پشت ‌سر گذاشتيم طرح تدوين برنامه مديريت زيست‌ بومي تالاب بختگان در اداره‌کل حفاظت محيط زيست فارس تهيه شد و درحال اجرا است گفت : اين طرح گام ارزشمندي براي مديريت منطقه است و از 13 طرح در حال اجرا در کشور تنها طرحي است که راسا در خود استان تهيه و اجرا مي‌شود. شايسته است براي ادامه اين طرح پشتيباني بودجه اي ، مديريتي و سياسي لازم از سوي سازمان مرکزي ‌حفاظت محيط زيست و به‌ويژه مقامات استاني صورت گيرد.
زمان پور اضافه کرد: در همين‌دوره، برنامه مديريت زيست‌ بومي تالاب پريشان نيز که قبلا تهيه شده بود به تصويب نهايي در استان رسيد.ضروري است که مقامات استان با تشکيل ستاد استاني احياي تالاب‌هاي فارس مانند استان‌هاي موفق کشور موجبات اجراي اين برنامه‌ها را نيز فراهم آورند.