چاپ

فارس آنلاین - هنوز و بعد از این همه صدسال، محرم به روز نهم که می‌رسد، دل‌ عالمآدم می‌لرزد که فردا نینوا چه غوغایی بر پا خواهد بود؛ زمان محاصره به پایان خودرسیده و حسین(ع) و یارانش به روز واقعه آگاه شده‌اند.
به گزارش ایسنا،‌ منطقه‌ی فارس، شب تاسوعاست و محرم به روز نهم رسید.محرمی که با خود شمیمی از حسین(ع) می‌آورد و حسینی که نامش با جان شیعیان آمیخته وذکر دل همه‌شان است. محرم به روز نهم رسید و تاسوعا شد، تاسوعای حضرت عباس(ع)علمداری که بر دل‌های عاشقان یکه‌تازی می‌کند و این روزها و شب‌ها به نامش ثبت شدهاست .
چنان همه‌ جا رنگ و نوای عزا به‌ خود گرفته که امروز همان محرم سال61 هجری است. روز واقعه، روز عباس، روز حسین، روز عشق بازی با جانان، همان روزی کهبه جان عالم شورش افکند و نوحه و عزا و ماتم را برای محرم ابدی کرد .
تاسوعا رسید و به‌دنبالش عاشورا هم خواهد آمد و رستخیز عظیمی زمین وآسمان را فرا می‌گیرد تا عالیمان نفخ صور را در عرش اعظم به گوش جان بشنوند، همانصبح تیره‌ای که کار جهان و خلق جهان درهم خواهد ریخت. همان روزی که خورشید از مغربطلوع خواهد کرد و آشوبی فراگیر تمام ذرات را در برخواهد گرفت .
گر خوانمش قیامت دنیا بعید نیست/این رستخیز عام که نامش محرم است، محرم و عزا و ماتم، جن و ملک و انس را در غمیبزرگ فرو برده و پیشانی‌ها بر زانوی غم قرار داده است، روزی که به‌راستی عزای اشرفاولاد آدم برپا است .
همه جای شهر را نوای عزا پر کردهاست و بانگ ماتم، دل‌ها را تا کربلای حسین می‌برد و بر فراز آسمان بین‌الحرمین بهگردش در می‌آورد .
شیراز هم این روزها همچون سراسرایران، در حزن و اندوه محرم، فرو رفته و سر بر زانوی غم گذاشته است. دسته‌ها وهیئت‌های عزاداری، با محوریت بارگاه ملکوتی حضرت احمدابن موسی(ع)، بر طبل می‌زنندو نوحه سر می‌دهند و بر مظلومیت حسین و یارانش، بر سینه و سر می‌زنند .
عزاداری‌های مردم شیراز، از برپائیهیئت‌های سینه و زنجیر زنی تا تعزیه و پرده‌خوانی و چاووش‌خوانی و ... هر روزغمگنانه‌تر و پرشورتر از قبل، گرداگرد حرمی که بوی حسین(ع) می‌دهد، ادامه می‌یابدو در روزهای تاسوعا و عاشورا به اوج می‌رسد .
مردم شیراز امروز هم مانند گذشتهچاووش‌خوانی می‌کنند تا مسافران کربلا را برای عزیمت به دیار دوست گردهم فراخوانیکنند، دیروز این سفر با اسب بود و امروز پای پیاده و همراه با شیعیانی از سراسرجهان .
حمل طبقات چراغ و آیینه، چاووشخوانی، سینه زنی، تعزیه خوانی، پرده خوانی،حمل کوزه آب توسط کودکان در روز تاسوعاازآیین‌های سوگواری در ماه محرم در شهر شیراز است .
حملطبق‌های چراغ و آیینه
مردان قدرتمند هر محله طبق‌هایی راکه مملو از چراغ و آیینه بود برسر می‌گذاشتند و سر چهارراه‌ها به دور خود می‌چرخیدند،مردم نیز در این مواقع صلوات می‌فرستادند .
علاوه بر حمل طبق، مردان قدرتمندپایه علامت که از جنس فلز و بسیار سنگین بود را بر روی شال خود که بر کمر بستهبودند می‌گذاشتند و با دیدن شاهچراغ(ع) به گونه‌ای خم می‌شدند که فنر بالای علامتکه دارای زنگی بزرگ بود نیز به به حرم مطهر تعظیم می‌کرد .
در میان عزاداری‌ها قنداق و گهوارهعلی‌اصغر(ع) گذاشته می‌شد که مردم در دور آن جمع شده و به عزاداری می‌پرداختند درحالی که اشک چشمانشان جاری بود .
حرمسوم اهل‌بیت مقصد عزاداران در شیراز
مقصد تمام گروه‌های سینه زنی درشیراز شاهچراغ(ع) بود و امروز هم اغلب هیئت‌های قدیمی و بزرگ، از ابتدای محرم تاپایان دهه اول، به اشتیاق همین مقصد حرکت می‌کنند. اما گروه سینه زنان در شیرازبهدو گروه تقسیم می‌شدند و هرگروهی که زودتر به محوطه امامزاده سید میر محمد می‌رسیدوارد بازار آقا و سپس وارد صحن شاهچراغ می‌شد، سپس گروه سینه زنان در مقابل حرمشاهچراغ می‌ایستادند و نوحه خوان آن دسته برای سایرین نوحه می خواند در پایان نیزهیئت از در دیگر شاهچراغ خارج می‌شد تا نوبت به گروه‌های دیگر برسد .
گِل اندود کردن تمام یا بخشی ازبدن، تراشیدن موی سر، و …از دیگر مراسم و آئین‌های خاص شیرازی ها در این ایام بود .
سینه‌زنی مخصوص شیراز به طریقه‌ایخاص برگزار می‌شود به طوری که در حجم‌هایی کوچک و با بالا و پایین رفتن بالا تنهبر سینه خود می‌زنند و اشعاری بسیار کهن را تکرار می‌کردند و ناگهان با اشارهمیاندار آرام شده اندکی به جلو راه می‌پیمایند و مجددا دور هم حلقه زده و آن شیوهرا از سر می‌گیرند .
این نوع سینه‌زنی که به عزاداریقطاری شهرت یافته، طی سال‌های گذشته به‌عنوان یک میراث معنوی ثبت شد .
حملکوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعا
حضور مردم در دارالرحمه و جوانانآباد به منظور دیدار با اهل قبور، حمل کوزه آب توسط پیران و کودکان در روز تاسوعاو سر دادن شعار "روز تاسوعا ست امروز کربلا غوغاست امروز" از دیگر مراسماجرا شد توسط مردم شیراز در دهه اول محرم بود .
عبوراز زیرشکم اسب ذوالجنان
در شیراز قدیم افرادی خاص اسبی رابا پوشش‌های مخصوص تزئین و به نام اسب ذوالجناح به همراه عزاداران در کوچه و معابرشهر می‌گرداندند و کسانی که تمایل داشتند این اسب را به منزل خود دعوت و سپس مراسمعزاداری برپا می‌کردند .
بسیاری از مردم شیراز اعتقاد داشتنداگر کودکان و مریض‌های خود را از زیر شکم اسب ذوالجنان عبوردهند فرد بیمه امامحسین (ع) می‌شود و بیمار شفا می‌یابد و در بسیاری مواقع به خاطر خلوص نیت مردم ایناتفاق می‌افتاد .
چاووشخوانی
این مراسم که یکی از آیین‌های قدیمیو سنتی در پاسداشت حلول ماه محرم است، با حرکت یکپارچه چاوشی خوانان و پیر غلاماناستان از سه مسجد امام حسین (ع)، صاحب الزمان (عج) و جامع به طرف حسینیه امامصادق( ع ) آغاز و در بین راه هر گروه از چاوش خوانان و همراهان به عنوان سفیرانمحرم با چاوشی خوانی و اهدای بیرق مشکی به اهالی و بازاریان جهت نصب در سردربمنازل و مغازه‌ها شروع ماه محرم و عزای حسینی را خبر می‌دادند .
چاوشی خوانان و هیأت‌های عزاداری بابرافراشتن پنج بیرق بزرگ که یکی از آنها به نشانه قیام امام حسین(ع) به رنگ سرخ وچهار بیرق دیگر به رنگ مشکی به نشانه عزای حسینی است این مراسم مذهبی را اجرا می‌کردند .
پذیراییاز عزاداران
نحوه پذیرای مردم شیراز دردهه اولمحرم از هیئت‌های عزاداری نیز جالب بود. شیرازی‌ها تلاش می‌کردند سفره و غذایی کهبرای امام حسین (ع) برپا می‌شود، بسیار مجلل باشد که در همین راستا پلو و خورشتسبزی، شکر پلو و قیمه، پلو و خورشت بادمجان، حلوای کاسه، آش ماست، و میوه‌هایمربوط به آن فصل به طور حتم در سفرهای ایجاد شده برای امام حسین(ع) وجود داشت .
در زمان برپایی سفره برای امامحسین(ع) در شیراز تمامی اهالی محل برای کمک کردن به صاحبخانه اعلام آمادگی می‌کردندو اعتقاد داشتند هر عمل خیری که برای سالار شهیداَن انجام شود به واقع آن شخص وخانواده‌اش را در برابر مشکلات و بیماری‌ها در یک سال پیشرو بیمه می‌کند .
نوشیدنی‌های که مردم شیراز در گذشتهبرای پذیرایی از هیئت‌های عزاداری استفاده می‌کردند شامل گلاب، عرق نسترن، عرقبیدمشک بود که در برخی موارد افراد علاقمندان برای پذیرای به همراه هیئت‌ها تاشاهچراغ(ع) نیز می‌رفتند .
هنوز و با گذشت ایام طولانی هنوز همبسیاری از رسوم مردم شیراز در ایام تاسوعا و عاشورای حسینی، ساری و جاری است؛ هنوزطبق‌ها و علم‌ها بر دوش مردان جوان محله‌های مختلف حمل می‌شود و سینه‌زنان وزنجیرزنان در دو سمت طبق‌گردانان و علم به‌دوشان، با ملودی مداح، به یاد شهدایواقعه نینوا عزاداری می‌کنند.
این‌روزها آنچه به عزاداری‌ها اضافه شده است، در کنار شور حسینی،شعور حسینی است؛ شعوری که اقامه نماز ظهر عاشورا و برپائی گردهمایی عزاداران درحرم مطهر حضرت شاهچراغ(ع) را ایجاد کرده است.
انتهای پیام