چاپ

پیام فارس - شیراز- استاد جامعه‌شناسی دانشگاه شیراز گفت: احزاب و نهادهای مدنی با آنکه این افتخار را داشته‌اند که به نسل جوان نزدیک‌تر باشند، در کاهش فاصله بین جوانان و حاکمیت موفق نبوده‌اند.
به گزارش ایرنا، محمود شهابی دوشنبه در نشست "امنیت زنان توسعه پایدار و چالش های آن" با تاکید بر اینکه نابرابری جنسیتی بر الگوی توسعه تاثیر می‌گذارد، افزود: عدم امکان حضور زنان در حوزه جامعه، ازجمله فضاهای عمومی شهری به معنای پیاده کردن عده‌ای از قطار مشارکت اجتماعی است.
وی افزود: نبود امنیت برای زنان مشارکت را از آنان سلب می‌کند؛ بدین‌ترتیب جامعه از 50 درصد از نیروهای خود محروم خواهد شد.
این استاد دانشگاه امنیت را هم متعلق به حوزه خصوصی یعنی خانواده دانست و هم آن را در حوزه عمومی یعنی اجتماع معنا کرد.
شهابی اعمال خشونت‌های خانگی در حوزه خصوصی و مداخلات دولت‌ها، سیاست های فضایی و عرف جامعه را در حوزه عمومی مانع پیشرفت زنان عنوان کرد.
این عضو هیات علمی دانشگاه شیراز اظهار داشت: وقتی از امنیت زنان در فضای عمومی سخن می‌گوییم، باید به مباحث سیاست فضایی بپردازیم که به معنای وضع قوانین درباره چگونگی حضور زنان و مردان در جامعه از سوی حاکمیت است.
وی با بیان اینکه قدسی‌سازی فضاهای عمومی، پس از انقلاب در ایران آغاز شد، تشریح کرد: بدین معنا فضاهای عمومی را از پلیدی‌های دنیای مدرن تطهیر می‌کنند که پس از انقلاب این موضوع با تعطیلی برخی مراکز تفریحی، نظارت بر هتل‌ها، رستوران‌ها و کافه‌ها و تفکیک جنسیتی در برخی دیگر از محیط‌های عمومی صورت گرفت.
شهابی ادامه داد: این پاکسازی اخلاقی به رادیو تلویزیون، کتاب‌های درسی و نحوه رابطه زن و مرد نیز تسری یافت.
وی در ادامه از پدیدآمدن گفتمان هراس اخلاقی در چارچوب سیاست فضایی سخن گفت و اظهار داشت: هراس اخلاقی عمدتا در مورد حضور زنان در فضای عمومی همچنان در کشور ما وجود دارد.
این جامعه‌شناس با بیان اینکه اهریمن‌سازی، بحران‌آفرینی مصنوعی و از کاه کوه ساختن روش ایجاد هراس اخلاقی است، افزود:مصداق این موضوع بحث‌هایی است که درباره ورود زنان به استادیوم ها شکل گرفته است که البته بخشی از آن، مشکل گفتمانی است و بخشی نیز به مشکلات اجتماعی و عرفی بازمی‌گردد.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز درخصوص نحوه حضور زنان باوجود اعمال ترس و هراس اخلاقی گفت: زنان ایرانی به جای ایستادگی علنی، قوانین را دور زده‌اند و از روش های مختلف برای کنار آمدن با قوانین استفاده کرده‌اند و هر جا حاشیه امنی یافتند، رفتار مطلوب خود را نشان داده‌اند.
وی اظهار داشت: طی پژوهشی که در سال 1395 در دانشگاه علامه طباطبایی تهران صورت گرفت، به این نتیجه رسیدیم که در مقابل گفتمان هراس اخلاقی، پادگفتمانی نیز شکل گرفته که مقاومت دربرابر هراس اخلاقی محسوب می‌شود.
شهابی تاکید کرد: نتیجه و تبعات این دو برخورد نوعی کنارگذاری فضایی متقابل است.
این استاد دانشگاه افزود: کنارگذاری ابعادی مختلف دارد و کنار گذاری فضایی بدین‌معناست که از طریق وضع قانون عده‌ای را از حضور در برخی مکان‌ها منع می‌کنند، مثلا حضور زنان در استادیوم‌ها.
وی ادامه داد: گاه این کنارگذاری جلوه عرفی نیز می‌یابد و مردم نیز با سازوکاری یکدیگر را کنار می‌گذارند.
عضو هیات علمی دانشگاه شیراز در این باره به پژوهشی در خصوص کنارگذاری اجتماعی اشاره کرد و گفت: در این بررسی دو گروه زن با پوشش چادر و پوشش غیر چادر در طیف‌های مختلف بررسی شدند و هر دو گروه گلایه‌هایی از کنارگذاری‌های اجتماعی ابراز کردند.
شهابی افزود: برای زنان محجبه مشکلاتی همچون عدم پذیرش در برخی فروشگاه‌ها و رستوران‌های بالای شهر مطرح بود و زنان غیرچادری نیز عدم پذیرش در برخی شغل‌ها و برخورد نامناسب در ورود به مراسم و مکان‌های مذهبی را مطرح کرده بودند.
** کنارگذاری، جامعه را به سمت دو قطبی شدن پیش می‌برد
این جامعه شناس با بیان اینکه، کنارگذاری جامعه را به سمت دو قطبی شدن پیش می‌برد، گفت: این جداسازی فرهنگی در بزنگاه‌های تاریخی مختلفی روی داده است و در حوزه‌هایی همچون حوزه اقتصادی و درآمدی نیز وجود دارد.
وی با اشاره به اینکه جامعه ما هنوز به مرحله شکل‌گیری کینه‌های طبقاتی نرسیده است، عنوان کرد: با وجود این، سدهای نامرئی شبه کاستی در جامعه پدید آمده است که در برهه‌های مختلف خود را نشان می‌دهد.
شهابی در ادامه به تمایزطلبی‌های نژادی، قومی و مذهبی نیز اشاره کرد که امروز به مثابه تعیین کننده جایگاه طبقاتی افراد وجود دارد.
این استاد دانشگاه یکی از لوازم شکل‌گیری جامعه مدنی را وجود تاب‌آوری اجتماعی دانست و گفت: زمانی که اصل عمومی بودن از فضاهای شهری گرفته شود، مشارکت اجتماعی به خانه اول بر می‌گردد و نمی‌توانیم رفتار مدنی داشته باشیم.
وی ادامه داد: در این صورت، نمی‌توانیم دیدگاه‌های یکدیگر را هم تحمل کنیم و درنتیجه پوشش ما موجب تمایز می‌شود و عباراتی همچون پایتخت‌نشین بودن یا نبودن، شهرستانی بودن یا تهرانی بودن، دهاتی بودن یا شهری بودن ابعاد خاصی می‌یابد.
این جامعه‌شناس تاکید کرد: اینگونه واژه‌ها آمده‌اند تا گفتمان خاصی را منتقل کنند و حامل پیام هستند. زبان در این موارد با برساخت خود، به ما شیوه اندیشیدن را القا می‌کند و در خدمت فراخوان است و ما همواره، هر روز و هر ساعت، در معرض فراخوان های ایدئولوژیک هستیم که خودمان متوجه آن نیستیم.
** بی‌نزاکتی عامل بروز انواع مزاحمت‌ها برای زنان است
وی ایجاد انواع ناامنی را برای زنان در فضای عمومی شهری، حاکی از وجود مشکل در زمینه نزاکت دانست و افزود: انواع مزاحمت ها نشان می‌دهد در این زمینه ها باید فرهنگ سازی صورت گیرد.
وی ادامه داد: بخش اعظمی از مشکلاتی که در جامعه با آن مواجهیم به دلیل نبود امکانات شهری مطلوب همچون سیستم حمل و نقل امن و کافی، نبود نور کافی و نبود امنیت در ساعت‌های خاص و بخشی از آن به دلیل ضعف در مدیریت شخصی است.
شهابی با بیان اینکه سازمان‌های مردم‌نهاد می‌توانند موضوعات مشخصی را بر اساس تجربیات زیسته زنان شناسایی کنند، عنوان کرد: این گروه‌ها با انتقال دغدغه‌های جامعه به مدیریت شهری و شورای شهر می‌توانند در رفع این مسائل نقش‌آفرینی کنند.
وی رفع وجهی دیگر از مشکلات اجتماعی زنان را در گروی کار فرهنگی بلند‌مدت دانست و خاطرنشان کرد: فاصله‌گرفتن از ارزش‌های مردسالاری در جامعه‌ای که قرن‌ها به این تفکر دچار بوده است، زمان بسیاری می‌طلبد و تغییرات باید به آرامی و از پایه صورت گیرد.
شهابی ابراز داشت: به بسیاری از موضوعات هنوز از منظر برنامه‌ریزی اجتماعی نگاه نمی‌کنیم؛ درحالیکه باید سود و زیان را سنجید؛ از همین رو است که امروز سیاست‌ورزی برای جوانان‌ معنایش را از دست داده است و محدود به سیاست‌های خُرد در امور روزانه و شخصی شده است.
این نشست را جمعیت زنان مسلمان نواندیش استان فارس در شیراز برگزار کرد.
7375/ 2027