چاپ

پیام فارس- سید احمد محیط طباطبایی در آیین آغاز به کار نخستین موزه کلمات ایران در موسسه فرهنگی هنری پیرسوک شیراز درباره ایده ایجاد این موزه گفت: در گزینش نام این موزه خلاقیت بسیاری به کار رفته است؛ چراکه وقتی از کلمه حرف می‌زنیم، درباره تعداد وسیعی از پدیده‌ها و حوزه‌ها سخن می‌گوییم.

وی با بیان اینکه در دوره حاضر کارکرد موزه‌ها در مقیاس جهانی تغییر کرده است، بیان داشت: بعد از جنگ جهانی دوم موزه‌ها محل نمایش افتخارات هر ملت بود؛ اما اندک‌اندک در دهه پنجاه میلادی موزه‌ها تغییر معنا دادند و سرانجام در اواخر قرن بیستم موزه‌ها کاربردی دیگر یافتند.

رئیس ایکوم ایران خاطرنشان کرد: امروز موزه‌ها به یکی از معضلات روزمره اجتماع پاسخ می‌گویند و براساس نیاز مخاطب شکل می‌گیرند؛ ‌ به بیان دیگر موزه محل حفاظت از اندیشه و تفکر انسانی است.

کلمه دربردارنده گذشته تاریخی ماست

وی درباره ماهیت موزه کلمات اظهار کرد: کلمه، فقط در نامه و انشا محبوس نیست، ‌بلکه دربردارنده گذشته تاریخی ماست و تاریخ نیز فقط کتاب نیست، که مجموعه آن چیزی است که از انسان باقی مانده و از این رو ایران دارای غنی‌ترین منابع در این زمینه است.

او ادامه داد: زاویه مورد توجه موسسه پیرسوک جمع‌آوری اسناد معاصر و بهره‌گیری از آن‌ها در زمینه‌های تاریخی است؛ ‌ اما این عنوان گستره وسیعی دارد که می‌تواند تغییر و تحولات و نوآوری را تبیین کند که یکی از مهم‌ترین عناصر شناخت آینده است.

محیط طباطبایی عنوان کرد: موزه امروز اندیشه و تفکر انسان را دربر می‌گیرد و شیء‌محور نیست، موضوع محور و اندیشه محور است و با این تعریف می‌توان موزه کلمه داشت.

محیط‌طباطبایی با اشاره به ایجاد موزه معصومیت در استانبول ترکیه گفت: این موزه براساس رمان معصومیت، اثر نویسنده ترک برنده جایزه نوبل، اورهان پاموک ساخته شده است؛ بدین معنا، موزه‌ها می‌توانند نماد فرهنگی ادبی یک ملت باشند.

وی اظهار داشت: ‌شیراز این ظرفیت را دارد که براساس رمان سووشون موزه‌ای داشته باشد که جای‌جای آن با فصل‌های منطبق بر داستان شکل گیرد، درست مانند آنچه در ترکیه رخ داده است.

رئیس ایکوم ایران همچنین کتابخانه‌ها را براساس تعریف ایکوم موزه خواند و توضیح داد: نشان دادن اندیشه افراد در قالب کتاب، ‌ نوشته یا سند و حتی باغ‌های گیاه‌شناسی در تعریف مدرن موزه‌ها می‌گنجند.

محیط طباطبایی با تاکید بر اینکه در موزه مهمتر از فضای کالبدی و فیزیکی نگاه به یک پدیده است، ‌گفت: موزه صرفاً ویترین نیست؛ بلکه در نگاه موزه ای مهم ترین چیز این است که یک اثر چه تاثیری در تاریخ دارد.

محیط طباطبایی در ادامه سخنان خود با اشاره به رویکرد شورای بین المللی موزه‌ها در هر سال، ‌ عنوان کرد: رویکرد امسال این شورا "آینده سنت" است که درواقع موضوع همیشگی تقابل مدرنیسم و سنت را مطرح می‌کند.

گالری‌ها با ایکوم همراه شوند

رئیس ایکوم ایران با اشاره به تصمیم ایکوم درزمینه همسو کردن گالری با فعالیت‌های موزه‌ای گفت: ایکوم تصمیم گرفته با رویکرد آینده سنت، فعالیت‌هایی را که یک گالری در حوزه موزه‌ها انجام می‌دهد، رصد کند و بر این اساس هر گالری که بتواند بیشتر در این مسیر قدم بردارد به عنوان گالری همراه ایکوم معرفی خواهد شد.

وی یکی از نهادهای فرهنگی هر جامعه را گالری‌ها خواند و گفت: گالری‌ها محل داد و ستد فرهنگی‌اند و از نظر ظاهری بنگاه اقتصادی فرهنگی به‌شمار می‌روند؛ اما همچون موزه به عنوان عالی‌ترین سطح رفتار فرهنگی ارزش افزوده ایجاد می‌کنند و تمام اقتصاد شیراز نیز مبتنی بر میراث فرهنگی‌اش است.

محیط‌طباطبایی با تاکید بر اینکه پویایی اقتصاد فارس مدیون میراث فرهنگی است، اظهار کرد: این پدیده فرهنگی درآمدی دارد که براساس اقتصاد خاطره شکل گرفته که تجارت خاطره را شکل می‌دهد.

او با اشاره به اینکه موزه‌ها در ذات خود اقتصادی هستند، خاطرنشان ساخت: با این حال تعریف معمول اقتصاد شامل حال موزه‌ها نیست و هیچ موزه‌ای در جهان قادر به تامین هزینه‌های خود نیست.

ما آخرین نسل نامه‌نگاری کاغذی هستیم

مدیر موسسه فرهنگی هنری پیرسوک نیز در این آیین درباره ایده ایجاد موزه کلمات گفت: کلمات گستره وسیعی دارند و ثبت همه چیز از جمله خاطرات با کلمات صورت می‌گیرد.

نیما تقوی افزود: چه بخواهیم و چه نه، ما آخرین نسل نامه‌نگاری کاغذی هستیم و ممکن است پس از ما بسیاری از نامه‌های باارزش از میان برود.

وی با اشاره به همراهی هنرمندانی همچون مجید برزگر فیلمساز، فرزانه طاهری و امین فقیری نویسنده و نیز نایب شیرازی هنرمند تجسمی عنوان کرد: این پروژه به صورت نمایشگاهی آغاز شده است و به همین صورت نیز ادامه خواهد یافت تا زمانی که بتوانیم این موزه را در جایی به صورت دائمی مستقر کنیم.

با جمع آوری نامه‌ها می‌توان روند روشنفکری را در ایران مشخص کرد

ایب شیرازی هنرمند تجسمی و مدرس هنر نیز در این آیین ضمن معرفی انواع موزه‌ها در جهان خاطرنشان کرد: فارغ از شکل و تعریف سنتی موزه‌ها برخی آثار وجود دارند که اگر در کنار هم قرار گیرند، فرایند شکل‌گیری ایده، تفکر، موضوع و تاریخ را شکل می‌دهند؛ ‌ همچون سندها نسخ خطی و نامه‌ها.

او ادامه داد: در این میان، ‌نامه‌ها را می‌توان هم در زمره نسخه‌های خطی و هم اسناد دانست و از آنجاکه نامه‌ها مسائلی را مطرح می‌کنند که هیچوقت در نگارش‌ رسمی شکل نمی‌گیرد، قرارگرفتن آن‌ها در یک موزه بسیار ارزشمند خواهد بود.

این هنرمند تجسمی افزود: در موزه کلمات شاهد شکل‌گیری فرایندی تاریخی هستیم که متعلق به جامعه روشنفکری ماست.

شیرازی اظهار داشت: ما در طول تاریخ ملت مکتوبی نبودیم و شفاهی محور بودیم؛ به همین دلیل است که ما درواقع دستاوردهای عظیمی در زمینه اسناد نداریم و به‌تازگی مسیری را در این زمینه آغاز کرده‌ایم.وی با بیان اینکه با جمع‌اوری نامه‌ها و اسناد پس از مشروطه می‌توان روند روشنفکری را در ایران مشخص کنیم، ‌ عنوان کرد: موزه‌ها امروز دیگر فقط جای نمایش آثار نیستند، بلکه باید بتوانند کاری کنند که برای تحقیق و پژوهش دیگران مثمر ثمر باشند.

موزه کلمات با جمع آوری بیش از 800 نامه از بزرگان تاریخی و ادبی ایران کار خود را به صورت نمایشگاهی در موسسه فرهنگی هنری پیرسوک شیراز آغاز کرده است و قرار است به صورت متناوب نامه‌های جمع‌آوری شده را برای علاقه‌مندان به نمایش در آورد.