چاپ

پیام فارس - نماینده مرکز حافظ شناسی در کنفرانس دویستمین سال انتشار "دیوان غربی-شرقی" گوته، با اشاره به سیر ترجمه آثار برتر جهانی، نظیر دیوان گوته به زبان فارسی، ترجمه متون برتر ادبی را بسترساز تعامل فرهنگی و گفت و گوی ملت‌ها دانست.
به مناسبت دویستمین سالگرد انتشار "دیوان غربی ـ شرقی" گوته که در سال 1819 منتشر شد، همایشی بین ‎ المللی، در شهر وایمار آلمان برگزار شد که دکتر علی رجایی به نمایندگی از مرکز حافظ شناسی در این همایش حضور داشت.
مشاور مرکز حافظ شناسی در زبان آلمانی و استاد دانشگاه اراک، در این کنفرانس به ارائه حاصل پژوهشی با موضوع "حافظ در آلمان و گوته در ایران"، پرداخت.
رجایی، درخصوص لزوم ترجمه‌ی آثار شاخص ادبیات کلاسیک جهان، نظیر دیوان گوته، گفت: با وجود تلاش‌های ارزشمندی که به انجام رسیده و هرچند معتقدیم آثار عظیم و شاخص ادبیات کلاسیک و برترین الگوهای ادبیات جهانی، مثل آثار حافظ، گوته، مولانا، شکسپیر و دیگران اصولاً "ترجمه ‎ ناپذیر" است؛ اما با این حال، این راهکار مسیر ناگزیری برای رهیافت به اندیشه ‎ های این بزرگان عرصه ادبیات و فرهنگ جهانی و شناخت این چهره ‎ های همیشه ماندگار بشریت است.
او به ترجمه‌های مختلف دیوان گوته در ایران اشاره و خاطرنشان کرد: دیوان گوته با آن همه تأثیراتی که بر پهنه وسیع ادبیات در مغرب ‎ زمین و به‌ویژه درمیان شرق ‎ شناسان غربی داشت، خیلی دیر به سرزمین حافظ رسید. پس از سال‌های بسیار، در سال 1328 برگزیده ‎ ای از دیوان گوته و آن هم از زبان فرانسه توسط مترجمی به نام "شجاع ‎ الدین شفا" به فارسی ‎ زبانان ارائه شد. این ترجمه به نثر ساده و بعضاً با توضیحاتی همراه است .
رجایی افزود: سال‌های متمادی خوانندگان فارسی فقط به این نسخه از اثر گوته بسنده کردند، تا اینکه بالاخره در سال 1379 ترجمه کاملی از دیوان گوته توسط متخصص زبان آلمانی، دکتر "کوروش صفوی" در ایران منتشر گردید. این مترجم در پیشگفتار طولانی خود، ابتدا به شرح‌حال زندگی گوته پرداخته و پس از توضیحاتی پیرامون علل پیدایش "نهضت غوغا و تلاش" نکات متعددی را در خصوص دیوان گوته به اطلاع علاقمندان رسانده است. نامبرده فقط دیوان و اشعار گوته را ترجمه نموده، نه "ملحقات" آن را، که خود کتابی توضیحی درخصوص دیوان نگاشته شده توسط شخص گوته است.
مشاور مرکز حافظ‌شناسی در زبان آلمانی ادامه داد: بالاخره در سال 1383 "دیوان غربی ـ شرقی" گوته شاعر شهیر و توانای آلمانی به همراه "اشعار به‌جامانده" از گوته و "تعلیقات" آن در یک جلد توسط استاد دانشگاه کشورمان در حوزه‌ی ادبیات آلمانی، "دکتر محمود حدادی"، به عرصه ترجمه ‎ های ادبیات جهانی به زبان فارسی راه یافت. این مترجم حساس و آگاه، اشعار موزون و کلاسیک گوته را نه به شعر معادل کلاسیک و نه به نثر ساده، ولی به‌نوعی همانند اشعار مدرن و دارای آهنگ و ریتم درونی ترجمه کرده است. نکته شایان توجه اینکه، نام‌برده کتاب "یادداشت ‎ ها و مقالات برای فهم بهتر دیوان غربی ـ شرقی" را نیز در کنار آن ترجمه و منتشر نموده است، که با حجم حدود 200 صفحه به درک این اثر کمک شایانی می ‎ نماید، چون با این توضیحات است، که متوجه می ‎ شویم دانسته ‎ های گوته و عصر او از شعرای پارسی ‎ زبان، ادبیات، تاریخ ادبیات و فرهنگ کهن ایران در آن زمان تا چه میزان بوده است .
وی گفت: امیدواریم که با ترجمه ‎ های جدید از متون برتر ادبیات جهانی و به‌خصوص از آثار برندگان جوایز نوبل ادبی جهان، که هنوز به فارسی ترجمه نشده ‎ اند، بتوانیم روز به روز شاهد رشد بیشتر ارتباطات ادبی ـ فرهنگی، توسعه ادبیات تطبیقی و تقویت ساختارهای تعامل و گفت‌وگوی سازنده، مفید و مؤثر در میان بزرگان ادب باشیم، تا مدام بر آثار افتخارآمیز ملت ‎ هایمان نیز افزوده شود و همانند ادبیات درخشان کلاسیک خود سهمی عمده در تعالی فرهنگ بشری ایفا نماییم .
استاد دانشگاه اراک، به ترجمه‌‌های دیوان حافظ به زبان آلمانی نیز اشاره و خاطرنشان کرد: بهترین ترجمه کامل از دیوان حافظ به زبان آلمانی، توسط روزن تسوآیگ شوانآو Rosenzweig-Schwannau مترجم خوش ‎ ذوق و آگاه به ادبیات ایران ارائه شده که به دلایل مختلف ادبی و ویژگی ‎ های ترجمه، نزدیک‌ترین ترجمه به سبک و محتوای سروده ‎ های حافظ است.
رجایی گفت: این ترجمه از نظر فرم و محتوی با سمع و نظر خواننده آلمانی همخوانی و همنوایی بهتری دارد و از دیرباز مقبول اکثر ایران‌شناسان، محققین و پژوهشگران آلمانی حافظ قرار گرفته است. این ترجمه تعداد زیادی از غزلیات و اشعار منسوب به حافظ را نیز دربرداشته و براساس نسخه معروف کلکته از حافظ ترجمه و عرضه شده است .
استاد دانشگاه اراک گفت: چاپ جدیدی از این ترجمه در سال 1392 در ایران در اختیار علاقمندان هر دو زبان قرار گرفته است، که با دیوان حافظ تصحیح علامه قزوینی ـ دکتر غنی هم ‎ خوان گردیده و کاملاً مطابقت می ‎ نماید و مشکلات غزلیات منتسب نیز در آن برطرف شده ‎ اند .
رجایی تاکید کرد: در این شرایط حساس جامعه بشری امیدواریم شعرا و اندیشمندان شرقی نیز، همچون علامه اقبال لاهوری، در مقام مراوده با این اثر برآیند و یا نمونه ‎ های جدیدی در باب اهمیت تعاملات فکری و میان ‎ فرهنگی شرق و غرب ارائه نمایند، موضوعی که هرگز کهنه نخواهد شد و در همه قرن ‎ ها و زمان ‎ ها قلب ‎ های عاشق بشریت را جاودانه به هم پیوند خواهد زد. اینگونه نمادها همواره اسناد افتخارآمیز چنین گفتگوهایی بین تمدن ‎ ها و فرهنگ ‎ ها است.
براساس این گزارش، در این کنفرانس دانشمندان، شرق شناسان، ایران شناسان و پژوهشگرانی از کشورهای مختلف جهان حضور داشتند.
انتهای پیام